Girişimcilik Türleri

Genel bir sınıflama

Girişimciler her şeyden önce iki kategoriye ayrılabilir; kamu girişimcileri ve özel girişimciler (piyasa ekonomisi içinde yer alan girişimciler).

Kamu girişimcileri genellikle kısıtlamalar altında dışarıdan gelen dürtülerle karar verir.

Piyasa ekonomisi içinde yer alan girişimci ise, dinamik ve olağan girişimci olarak ikiye ayrılabilir.

Dinamik girişimciler, sadece ürünlerdeki veya süreçlerdeki değişimle ilgilenmemekte aynı zamanda yeni pazarlar, hammadde kaynakları ve örgütlenme biçimleri aramaktadır.

Bu tür girişimciler olanla yetinmeyip her zaman yenilikler meydana getirerek ekonomik gelişmenin öncülüğünü üstlenirler.

Olağan girişimci ise; yeni bir şeyler ortaya koymak yerine olanla yetinen ve dinamik girişimcinin açtığı yolda ilerleyen girişimcidir.

Girişimciler yapılan işin niteliğine göre de iki guruba ayrılabilir.

Birincisi mevcut kaynakları iyi kullanarak işlerini yürüten, tam kapasite çalışma olanakları yaratan girişimcilerdir.

İkinci kategori yaratıcı girişimcilerdir.

Bunlar olağan ve olağan dışı koşullarda işgücü ve sermaye kaynağını verimli kullanarak, detaylı düşünebilen, planlayan, yürüten ve sonuç alan kişidir.

İç girişimcilik ise; en basit tanımıyla şirket içerisindeki girişimcilik faaliyetidir.

İç girişimciler eyleme dönük olan ve işlerini çok hızlı yapan kişilerdir.

Girişimcilikle iç girişimcilik arasındaki fark, girişimci faaliyetin meydana geldiği yerle ilgilidir.

Girişimciler kendileri için yenilik çabası içerisindeyken iç girişimciler, mevcut bir örgüt adına yenilik çabasını sürdürürler.

İç girişimci hem düşünen hem planlayan hem de iş gören gibi çalışan kişidir.

Girişimci niteliklerin yanında girişimci tiplerinin de tanımlanması gerekir bunları üç grupta toplayabiliriz.

Girişimcilik Tipleri

Girişimcilik ekonomik gelişme sürecinde son derece önemli bir unsurdur.

Bu sebeple süreç içerisinde girişimcinin son derece önemli bir rolü vardır.

Girişimcilik çeşitleri başlıca iki gruba ayrılmaktadır:

 Fırsat Girişimciliği:

Mevcut ve potansiyel pazardaki değişimin getirdiği fırsatları görerek veya potansiyel fırsatları sezinleyerek mevcut veya hedef pazara mal satmak amacıyla yapılan girişimciliktir.

Fırsat girişimciliği, pazarda meydana gelen genişleme veya kriz ile birlikte pazara yeterince mal sunulamaması veya pazarın isteğine uygun fiyat ve kalitede mal sunulamaması nedeniyle ortaya
çıkan fırsatları değerlendirmeyi öngörmektedir.

Fırsat girişimciliğinden gerektiği şekilde yararlanabilmek için girişimcinin pazardaki fırsatları değerlendirebilecek ve kar elde edebilecek bir
bilgi birikimi ve yeteneğine sahip olması gerekir.

 Yaratıcı Girişimcilik:

Yeni fikir ve buluşu ya da mevcut bir mal veya hizmeti dizayn ederek ve fiyat, kalite gibi özellikleri iyileştirerek kar edebilecek şekilde pazara sunulmasıdır.

Bir başka ifadeyle yaratıcı girişimcilik, olağan ve olağandışı koşullarda, işgücü ve sermaye kaynağını verimli kullanarak, detayları düşünebilen, planlayan, yürüten ve sonuç alan kişidir.

Her iki girişimcilik çeşidinin en önemli özelliği, girişimcinin mal ve hizmetleri pazara sunması ve risk üstlenme, cesaret ve gücüne sahip bir irade olmasıdır.

Küresel işletmecilikle birlikte girişimciliğin de küresel boyutta yapıldığı görülmektedir.

Bu durumda işletme sermayesi ve mal varlığı önemli olup, buna göre girişimcilik 3 gruba ayrılmaktadır:

a) Yerel Girişimcilik: Henüz yeni bir işe başlayan ve girişimciliğin başlangıcında olan girişimcilik türüdür. Bu girişimcilikte işletme sermayesi ve iş hacmi sınırlıdır.

b) Bölgesel Girişimcilik: Girişimciliğin yerel girişimciliğe göre daha ileri aşamasıdır. Bu tür girişimcilikte işletme sermayesi ve iş hacmi daha fazladır.

c) Uluslar arası Girişimcilik: Bu tür girişimcilikte bir veya daha fazla girişimci bir araya gelerek küresel girişimcilik yapmaktadır. İşletme sermayesi, çalışan sayısı ve iş hacmi çok büyüktür.

Girişimcilik sermayenin sahipliğine göre 3 gruba ayrılmaktadır.

 Özel Girişimcilik: Sermayesinin tamamı şahıslara ait girişimcilerdir.

 Kamu Girişimciliği: Sermayesinin tamamı kamuya ait olan girişimcilerdir.

 Karma Girişimcilik: Sermayesinin bir kısmı özel şahıslara , bir kısmı da kamuya ait olan girişimcilerdir.

Dünyada değişimin hızla yaşandığı gelişen yeni pazarlarda ekonomik canlanma dinamizmin sembolü girişimciler olmuştur.

Başka bir ifadeyle, bir ülkenin veya bölgenin girişim gücü o ülkenin veya bölgenin ekonomik gücünün göstergesi olmuştur.

Girişimcilik gücünün yüksek olduğu bölgelerin ve ülkelerin ekonomik gücünün de yüksek olduğu görülmektedir.

Bu bağlamda üretim faktörleri olan sermaye, doğal kaynak ve emek faktörüne dördüncü olarak girişimcilik temel fonksiyonu olan fikri yetenek ve vizyon da ilave edilmektedir.

Girişimciler piyasa da gelişme ve değişime önderlik etme veya izleme durumuna göre 2’ye ayrılır.

a) Yenilikçi Girişimciler:
Piyasadaki değişimi izleyen yeni fikir ve yeni Pazar arayışında olan yeni mal ve hizmet tasarlayan girişimcilerdir.

Bu tür girişimciler mevcut mal ve hizmetlerle yetinmeyip sürekli farklı ve farklılaştırılmış mal ve hizmetleri piyasaya sunmak üzere girişim faaliyetinde bulunurlar.

b) Takipçi Girişimciler:

Piyasadaki gelişmeleri izlemekle yetinen bu gelişmelere göre davranan, yenilik yapan girişimcilerin yolunda giden girişimcilerdir.

Takipçi girişimcilerin, yenilikçi girişimcileri izlemek yerine mevcut olanla yetinip, komşuda görülen başarılı örneği taklit şeklinde bir uygulama içerisinde bulundukları görülmektedir.

Girişimciliğin türü ne olursa olsun, girişimcilik 4 ana faktörün ürünüdür.

 Talep

 Hükümetin etkisi

 Özel sektörün etkisi

 Siyasi etkiler

Bu faktörlerin oranı, girişimciliğin türüne göre değişiklik gösterir.

4 ana faktöre bakıldığında arz faktörünün eksik olduğu görülecektir.

Bunun nedeni, girişimcinin talebe, bu talebi karşılayacak kadar arz sağlayarak tepki verdiğinin düşünülmesidir.

Bu  durumun önemli bir varyasyonu şudur:

Girişimci yeni bir ürün belirler ve yeni ürünün arzını artırmak için bir pazar geliştirir.

Bu yaklaşımın örnekleri kişisel bilgisayarlar ve cep telefonlarıdır.

Siyasi etkilerin baskın olduğu yerde, maliyetlerin en azından bir bölümünün hükümet tarafından karşılanması gerektiği unutulmamalıdır.

Bu vergi mükelleflerinden gerekli fonların toplanması anlamına gelir.

Bir başka ayrıma göre ise girişimciler 3 gruba ayrılır:

 Elit bağımsız girişimciler:

Büyük bir holding altında kendi işletmelerine sahip olan ve onları büyük ortaklıklara çevirebilen kişilerdir.

Bunların elinde işletmeyi kontrol altında tutabilecek kadar payları vardır.

 Elit model girişimciler:

Bu girişimciler genelde işletme içi girişimciler olarak bilinirler.

Büyük ve başarılı işletmelerin genel müdürleridir. İşletmenin kuruluşunda herhangi bir katkıları yoktur.

Organizasyonun çalışanı konumundadırlar ve başarısı için uğraşırlar.

 Model girişimciler ya da işletme içi girişimciler:

Bu gruptaki girişimciler hiçbir aile avantajı olmadan kendi çabalarıyla en alt kademeden yukarıya doğru kariyer yapan ve bu sırada bir çok işveren değiştiren kişilerdir.

Bu kişiler başarılı işletmelerin genel müdürleridir.