Bağlı Ortaklıklara Borçlar

Bağlı Ortaklıklara Borçlar

Adi ortaklık gibi tüzel kişiliği olmayan işletmeler de dahil olmak üzere, ana ortaklık olarak bilinen başka bir işletme tarafından dolaylı bir şekilde kontrol edilen işletme bağlı ortaklık olarak adlandırılmaktadır.

Ana ortaklığın bağlı ortaklıkları vasıtasıyla dolaylı olarak bir şirketteki oy haklarının yarıdan fazlasını kontrol etmesi durumunda kontrolün var olduğu kabul edilir (TMS27).

Bağlı ortaklıkta kontrolü yönetme gücü ile sağlanmaktadır.

Ancak bilindiği gibi işletmenin bağlı ortaklığı yönetme gücü sadece bağlı ortaklık üzerindeki oy haklarının %50’den fazla olması gerekliliği ile sınırlı değildir.

Ana ortaklığın, bir işletmenin faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla söz konusu işletmenin finansal ve faaliyet politikalarına ilişkin kararlarda tek başına yönetme gücü sahip olması, bağlı ortaklığın kontrol edildiği anlamına gelmektedir.

İşletmenin grubunda bulunan bağlı ortaklarla olan ilişkilerinde, bağlı ortaklarından bir ticari işlemden kaynaklanmayan kısa vadeli borç alması durumunda bu borcunu “333 Bağlı Ortaklıklara Borçlar” hesabında ve uzun vadeli borç alması durumunda da “433 Bağlı Ortaklıklara Borçlar” hesabında izler.

Bağlı ortaklığın ana ortaklığına borç vermesi durumunda bu hesaplar alacaklandırılırken, ana ortaklığın bağlı ortaklığa borcunu ödemesi durumunda ise hesaplar borçlandırılmaktadır.

Uzun vadeli bir borcun vadesinin bir yıla inmesi durumunda ise 433 Bağlı Ortaklıklara Borçlar hesabı 333 Bağlı Ortaklılara Borçlar hesabına devredilmektedir.

ÖRNEK

PLV işletmesi nakit sıkıntısı yaşaması nedeniyle kontrolü altında bulunan İletki işletmesinden borç almıştır.

Bu amaçla kendisine ait olmayan senetli bir borcu İletki işletmesine ödetmiştir.

Böylece PLV ile İletki işletmesi arasında uzun vadeli bir borç doğmuştur.

PLV işletmesi 31 Aralık 20X1 tarihinde dönem sonu işlemlerinde borçlarını kontrol ettiğinde bağlı ortağına olan borcunun vadesine bir yıldan daha az bir sürenin kaldığı tespit edecektir.

Bu durumda PLV işletmesi 31.12.20X1 tarihinde aşağıdaki muhasebe kaydıyla dönem ayarlaması gerçekleştirmiş olacaktır.

PLV ile İletki işletmesi arasındaki borç-alacak ilişkisinde faiz, kur farkı gibi unsurlar göz ardı edilmiştir.

Eğer PLV işletmesinin faiz veya kur farkı yükümlülükleri de söz konusu ise, borcun örtülü sermaye olup olmadığının da araştırılması gerekmektedir.

ÖRNEK

PLV işletmesi bağlı ortağı İletki işletmesine borcunu ödemesi ile birlikte, 333 Bağlı Ortaklıklara Borçlar hesabı borçlandırılmış ve ödeme nedeniyle işletmenin parasındaki azalma nedeniyle 100 Kasa hesabı alacaklandırılmıştır.