TÜRK TARIM SEKTÖRÜNÜN ÜRETİM YAPISI VE DAĞILIMI

TÜRK TARIM SEKTÖRÜNÜN ÜRETİM YAPISI VE DAĞILIMI

İktisadi bir sektör olarak tarımın üretim ve rekabet edebilirliğini anlamak için tarımsal üretimin bileşimi, tarımsal üretim değeri ve bu üretim değerinin ne kadarının katma değere dönüşebildiği, yani pazarlanabildiği hususlarına bakmak gerekir.

2017 yılında yaklaşık 324 milyar liralık toplam tarımsal üretim değerinin %42’si bitkisel, %58’lik kısmı ise hayvansal üretime aittir.

Buna karşılık, bitkisel üretimin %84 gibi çok büyük bir kısmı pazara dönük üretim şeklinde iken, hayvansal üretimin sadece %54’ü pazarlanabilir nitelikte olup geriye kalan kısmı öz-tüketim için yapılmaktadır.

Diğer yandan, bitkisel üretim değerinin de %41’lik kısmı tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerden, %34’ü meyveler, içecek ve baharat ürünlerinden, %25’lik kısmı ise sebzelerden oluşmaktadır.

Meyve ve sebze üretiminde rekabet gücü giderek arttığı için pazarlanabilirlik oranları, tahıl ve diğer bitkisel ürünlere göre daha yüksek çıkmaktadır.

Dolayısıyla özelde sebze ve meyvecilikte; genelde ise bitkisel üretimde rekabet gücü modern üretim ve dağıtım tekniklerine bağlı olarak daha yüksektir.

Hayvansal üretimin yaklaşık üçte ikisi canlı hayvan üretimi, üçte biri hayvansal ürünler üretiminden oluşmaktadır; ancak pazara dönük üretim oranları bakımından bunun tam tersi bir ağırlık söz konusudur.

Pazara dönük üretimde canlı hayvanların payı %40 iken hayvansal ürünlerin payı %77’dir.

Türkiye’de kırsal kesimde oturan hemen her ailenin kendi et ve süt ihtiyacını karşılamaya yetecek kadar hayvan beslediği dikkate alındığında, ortaya çıkan bu
tablo daha kolay anlaşılmaktadır.

Toplam pazarlanabilen tarımsal üretim değerinin yarıdan biraz fazlası bitkisel, kalanı ise hayvansal üretime aittir.

Buradan anlaşılıyor ki, Türk tarımı sahip olduğu değeri gerektiği gibi pazarlayamamaktadır; nitekim potansiyel satış miktarı ile gerçekleşen satış miktarı arasında ciddi bir fark vardır.