Hukuki Unsur/Devlet Desteği

Hukuki Unsur/Devlet Desteği

Bu unsur, devletin onayı olarak ifade edilebilir.

Daha önce de ifade edildiği gibi, tüm örf âdet kuralları hukuk kuralı değildir.

Bir geleneğin hukuk kuralı durumuna gelmesi için onun uyulması zorunlu bir kural niteliğinde olması gerekir.

Bu nitelik iki şekilde gerçekleşir:

İlk yolda,

devletin yetkili organları yasa yaparak bir alanı düzenlerken,

kanun hükümlerinin yetmediği veya kapsamadığı konularda ve sorunlarda örf ve âdetin geçerli olacağına gönderme yapar.

Bu durumda, o konu veya soruna ilişkin örf âdet, hukuksallaşmış yani örf âdet hukuku haline gelmiş olur.

Bunun en bilinen örneği Türk Medeni Kanununun 1. maddesidir.

Bu maddeye göre yargıç, önüne gelen sorunu çözmek için yasada bir düzenleme bulamazsa örf ve âdete bakacak ve burada bir kural bulursa bunu uygulayacaktır.

İkinci yol,

belli bir konudaki düzenleme içinde yer alan bir kanun hükmünde, örf ve âdete doğrudan bir yollama yapılmasıdır.

Örneğin Türk Borçlar Kanununa göre, satım sözleşmesinde satılan şeyin tartılması ve ölçülmesi,

masraflarının alıcıya mı yoksa satıcıya mı düşeceği, sözleşmeyle kararlaştırılmamışsa bu konudaki mevcut örf ve âdet uygulanacaktır.

Yarıcılık sistemi örf ve âdet hukukuna iyi bir örnektir.

Buna göre, tarla sahibi tarlasını kiraya verirken ürünün bir kısmının

kendisine kira karşılığı olarak ödenmesini kararlaştırmışsa, ürünün yarısı verilir.

Ancak Marmara ve Ege bölgesinde zeytin tarımında,

ağaçların bakımı kiracıya ait olmak üzere zeytinlik sahibine ürünün üçte biri verilir (Bilgili/Demirkapı 2017: 75).