Sermaye

Sermaye

Sermaye, işletme sahibi ya da ortakların şirketin kuruluşunda koymayı taahhüt ettikleri sermaye payları toplamının parasal ifadesidir.

Bu sermaye esas sermaye olarak da adlandırılmaktadır.

Şirkete tahsis edilen veya işletmenin ana sözleşmelerinde yer alan ve ticaret siciline tescil edilmiş bulunan sermaye tutarı “500 Sermaye” hesabının alacağında yer almaktadır.

Sermaye hesabı, sermaye tutarının ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi nedeniyle statik bir yapıya sahiptir.

Bu nedenle öz kaynaklardaki artış veya azalış doğrudan kâr ya da zarar, sermayeden ayrı olarak izlenir.

Esas sermayenin değişmesi, ancak sermayenin yetersiz veya fazla olması durumunda; ortakların sermaye paylarını arttırmaları,
işletmeye yeni ortak alınması veya ortakların sermaye paylarını azaltmaları ya da işletmeden bazı ortakların ayrılması gibi durumlarda söz konusu olmaktadır.(Acar, Tetik, 2010)

Sermaye tutarı, adi şirketlerde (adi ortaklıklarda) istendiği anda ve herhangi bir resmî işleme gerek olmaksızın değiştirilmektedir.

Ticaret şirketlerinde ise sermaye üçüncü kişiler açısından büyük önem taşıdığından, sermayenin değiştirilmesi bir takım hukuki işlemlerin yerine getirilmesini gerektirir.

Ticaret şirketleri; kolektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerden ibarettir.

Kolektif ile komandit şirket şahıs; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi sayılır. (TTK, md.124)

Temel olarak anonim ortaklıklar, iki tür sermaye sistemine tabi olabilir; esas sermaye sistemi ve kayıtlı sermaye sistemi.

Her iki sistem sermaye artırım süreci bakımından farklılıklar içerir.

Kayıtlı sermaye sistemine alınmış ortaklıklarda bilançoda çıkarılmış sermaye gösterilir.

Kayıtlı sermaye tavanı ise ayrıca dipnotlarda belirtilmektedir.

Kayıtlı sermaye, ortaklıkların, esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak kaydıyla, yönetim kurulu kararı ile TTK’nin sermaye artırımı hükümlerine tabi olmaksızın çıkarabilecekleri hisse senedi azami miktarını gösteren ticaret siciline tescil edilmiş sermayelerdir.

Bu durumda ortaklığın esas sermayesine çıkarılmış sermaye; esas sermaye karşılığı nakden veya ayni olarak ödenmiş olan kısma ödenmiş sermaye; karşılığı henüz ödenmemiş olan kısma ise ödenmemiş sermaye adı verilir.

ÖRNEK
Tuğrul Yılmaz 14.09.201X tarihinde kurduğu işletmesine 20.000 tl nakit, 10.000 tl’lik hisse senedi ve 40.000 tl’lik bir taşıt aracı koymuştur.