Pazar Yapısı ve Talebin Özellikleri

Fiyatlandırma Kararlarında Etkili Olan Faktörler

Dışsal Faktörler

Pazar Yapısı ve Talebin Özellikleri

Pazar yapısı açısından genel olarak dört farklı pazardan söz edilir.
Tekel ya da monopol olarak isimlendirilen pazarda sadece tek bir firma vardır ve başkaca bir sınırlama yoksa, fiyat bu firmanın tekelindedir.

Globalleşme, liberal ekonomi politikalarının dünya ölçeğinde yaygınlaşması ve rekabetin alanının genişlemesine paralel olarak tekelci piyasaların azaldığı söylenebilir.

Az sayıda satıcının belirleyici ve dolayısıyla fiyatta etkili olduğu pazarlar ise oligopol piyasa olarak isimlendirilir.
Bu tür pazarlarda zaten büyük ölçüde birbirini yakından tanıyan ve fiyat kararlarına ilişkin kestirimde bulunabilecek olmaları, fiyatlandırma kararlarında
firmaları çok zorlamaz.

Bazı durumlarda ise bu firmalar kendi aralarında anlaşarak pazara giriş engeli oluşturma bakımından topluca fiyat indirimine gidebilir.
Bunlardan birinin pazarlama karması elemanlarına ilişkin çok önemli bir üstünlüğü yoksa uzun süre tek başına fiyat kırma yoluyla diğerlerine karşı başarılı olma şansı yok denecek kadar azdır.

Aksak ya da eksik rekabet olarak isimlendirilen piyasaların genel özelliği ise sınırlı sayıda büyük firmalar yanında çok sayıda küçük ölçekli firmaların da rekabette olmasıdır.

Bu firmalar ürünlerini, dağıtımlarını, pazarlama iletişim çabalarını farklılaştırmak yoluyla rekabet edebilir.
Fiyat tek rekabet aracı olarak görülmez.

Bu tür pazarlarda fiyatı tek rekabet aracı olarak görmek işletmeye zarar verir.
Çünkü çok sayıda ve birbirini ikame eden ürün ve marka vardır.

Önemli olan fiyat dışındaki pazarlama karması elemanlarıyla farklılaştırma yapabilmek alıcıya kendini kabul ettirebilmektir.
Alıcı ve satıcılardan hiçbirinin tek başına belirleyici olamayacağı tam rekabet türü piyasalarda ise fiyatlar büyük ölçüde arz-talep dengesinde oluşur.

Dolayısıyla bu tür pazarlarda işletmenin fiyatlandırma kararları ile uğraşması fazla zaman almayabilir.
Ancak, tam rekabet şartlarının oluştuğu piyasaların oluşumunun pratikte çok kolay olmadığını da vurgulamak gerekir.

Pazarın yapısı yanında pazardaki talebin özellikleri de fiyat kararlarında önemlidir.

Ürüne ilişkin talebin şiddeti, alıcıların demografik, sosyo-ekonomik, kültürel ve davranışsal özellikleri, satın alma güçleri ve benzeri faktörler bakımından talebin özellikleri de fiyatlandırma kararlarında etkili olacaktır.