KONTROL KAVRAMI

KONTROL KAVRAMI

Planlama, örgütleme, yöneltme ve koordinasyon fonksiyonları işletmenin amaçlarına etkin ve verimli bir şekilde ulaşmasında çok önemli bir yere sahiptir ancak yeterli değildir.
Planlar hazırlansa, organizasyon yapısı ortaya konulsa, çalışanlar faaliyetlere koordineli bir şekilde yönlendirilse bile gerçekleştirilen faaliyetlerin planlandığı gibi yürütüleceğinin ya
da öngörülen amaçlara ulaşılacağının garantisi yoktur.
İşte bu noktada kontrol denetim fonksiyonunun önemi ortaya çıkmaktadır.

Ancak bu fonksiyonlar ile işletme amaçlarına ulaşılıp ulaşılmadığı, eğer ulaşılamadıysa bunun nedenleri ortaya konur.
Kontrol, bir işletmenin amaç ve hedeflerine ulaşması yönünde ilerleyişinin izlenmesi, amaçlar ve hedefler değiştiğinde izlenilen yolun yeniden çizilmesi, amaç ve hedeflere ulaşılamadığında ise sapmaların düzeltilmesiyle ilgilidir (Bovée, Thill, Mescon, 2007: s. 242).
Kısaca kontrol, işletmedeki performansın izlenmesi, karşılaştırılması ve düzeltilmesidir (Robbins ve Coulter, 2006: s. 526).

Kontrol fonksiyonunun değeri özellikle üç noktada öne çıkar:
planlama,
çalışanların güçlendirilmesi ile
işletmenin ve işletme varlıklarının korunması.

Planlamadaki gibi amaçlar, planlamanın temeli olarak, yöneticiler ve çalışanlar için bir yön sunarlar.
Bununla beraber, amaçların neler olduğunu ifade etmek ya da bunları çalışanlara kabul ettirmek, bu amaçlara ulaşmak için doğru adımların atılmış olduğunu garanti etmez.
Başarılı bir yönetici astlarının yapmaları gerekenleri yaptığından ve amaçlara ulaşıldığından emin olur.
Yönetim süreklilik arz eden bir süreçtir ve bu sürecin son adımı olan kontrol, ilk adım olan planlama ile tekrar bağ kurulmasını sağlar.

Eğer yöneticiler kontrol işlevini yerine getirmezse, plan ve amaçlarının hedefe kilitlenmiş olup olmadığından ve gelecekte ne tür faaliyetlerde bulunacaklarından emin olamazlar.
Çalışanların güçlendirilmesi (daha fazla inisiyatif almaları sağlanarak çalışanların potansiyelinin daha fazla ortaya çıkarılması) açısından kontrol fonksiyonunun önemi büyüktür.
Bazı yöneticiler astlarının güçlendirilmesi fikrine sıcak bakmazlar.
Çünkü üstleri olarak kendilerinin sorumlu tutulacağı hatalara sebep olacaklarından korkarlar.

Etkin bir kontrol fonksiyonu, astların performansı konusunda bilgi ve geribildirim sağlayacağı için hataların önüne geçmek mümkün olabilecektir.
Son olarak, yöneticilerin kontrol fonksiyonunu kullanmalarının bir nedeni de işletmenin ve işletmeye ait varlıkların korunmasıyla ilgilidir.
İşletmelerin bugün için faaliyet göstermiş oldukları çevre; doğal felaketler, finansal skandallar, işyerindeki şiddet, tedarik zincirindeki aksamalar, güvenlik açıkları gibi tehditlerin
artmasına sebep olacak özellikler taşımaktadır.

Yöneticiler, işletmenin çalışanlarını, bina ve donanımlarını, verilerini ve altyapıyı koruyacak planlara sahip olmalıdır.
Sözü edilen tehdit ve tehlikeler için kapsamlı kontrollere ve destek planlarına sahip olmaları, devam eden işletme faaliyetlerinin en az seviyede etkilenmelerini güvence altına alacaktır.
Kontrol faaliyeti tüm işletmeyi içine alır.
Bu nedenle her bir birimin yaptığı faaliyetler bir diğerinden farklı olmasına rağmen birbiriyle yakın ilişki içerisindedir.

Bu ilişki kontrol sisteminde de göz önünde bulundurulmalıdır.
Ayrıca kontrol anlaşılabilir olmalıdır.
Çalışanlar kontrol fonksiyonunun nasıl işlediğini bilmelidir.
Aksi takdirde anlamadıkları ölçütlere ve standartlara uymaları beklenemez.