Kâr Yedekleri

Kâr Yedekleri

Kanun, ana sözleşme hükümleri ya da ortaklıkların yetkili organları tarafından alınan kararlar uyarınca, dağıtılmamış ya da işletmede alıkonulmuş kârlar, kâr yedekleri olarak ele alınır.

Kâr yedekleri, özellikle sermaye şirketleri açısından özel bir önem taşır.

Ortakların üçüncü kişilere karşı sorumluluğunun koydukları sermaye ile sınırlı olduğu sermaye şirketlerinde, kârın bir kısmının şirketin öz kaynaklarının bir bölümü olarak işletmede bırakılması şirketle ilişkide bulunan üçüncü kişilerin güvencesini arttıracağından, TTK sermaye şirketleri için yedek ayırmayı zorunlu hâle getirmiştir. (Sevilengül, 2009,595)

Kâr yedekleri üç başlık altında sınıflandırılabilir:

• Yasal Yedekler: Yasa gereği ayrılan yedeklerdir.

• Statü Yedekleri: Ana sözleşme gereği ayrılan yedeklerdir.

• Olağanüstü (İsteğe bağlı, İhtiyari) Yedekler: Şirket genel kurulu kararına göre ayrılan yedeklerdir.

Yukarıdaki sınıflandırmaya bağlı olarak, Tekdüzen Hesap Planında kâr yedekleri aşağıdaki unsurlardan oluşmaktadır:

• Yasal yedekler

• Statü yedekleri

• Olağanüstü yedekler

• Diğer kâr yedekleri

• Özel fonlar

Kâr yedeklerinin ortak özelliği, işletmenin önceki dönemde elde ettiği kârlardan ayrılmış olmalarıdır.

Bu nedenle “570 Geçmiş Yıllar Kârları” hesabının borçlandırılması karşılığında (duran varlık satışı veya sigortaca tazmini nedeniyle doğan kârların doğrudan bu gruptaki hesaba alınması durumu hariç) bu bölümdeki hesaplar alacaklanırlar.

Bu bölümdeki yedekler sermayeye eklendiklerinde, kâr payı olarak dağıtıldıklarında ya da başka bir şekilde kullanıldıklarında borçlanırlar. (Akdoğan, Sevilengül, 2007)

Yenilenecek duran varlığın satışından elde edilen kâr ise istisna olarak, kâr hesaplarına alınmadan doğrudan “549 Özel Fonlar” hesabına alınır.

Temettü ile kâr payı farklı kavramlardır. Temettü, sadece ortaklara dağıtılacak kâr iken; kâr payı ise ortaklar ve kâra katılan diğer kişilere verilecek kârdır.

ÖRNEK

Kâr yedeklerinin ortak özelliğinin sermaye şirketlerinin önceki dönemde elde ettiği kârdan izleyen yılda ayrılmalarıdır.

Bu nedenle borçlandırılacak hesap “570 Geçmiş Yıllar Kârları” hesabıdır.

Ancak dönem net kârını “570 Geçmiş Yıllar Kârları” hesabına devretmeyen işletmelerde borçlanacak hesap “590 Dönem Net Kârı” hesabı olacaktır.