Yenilik Yönetimi, Sanayi Kümeleri ve Ağ yapılar

Yenilik Yönetimi, Sanayi Kümeleri ve Ağ yapılar – 2

The Competitive Advantage of Nations kitabında Porter (1990) bir ulus veya bölgedeki yerel tabanlı endüstri kurulumunun küresel rekabet avantajı için kurumsal yapıyı temsil ettiği yargısına ulaşılmış ve bir ulusun gelecekteki refahının anahtarı olarak da o ulusun sınırları içerisinde kümelerin kurulumuyla verimlilik kabiliyetinin geliştirilmesini işaret etmiştir.

Porter (1990) kümeyi birbirleriyle bağlantısı olan işletmeler ile ilgili kurumların bir alan içinde coğrafi olarak, hem birbirleriyle ortaklıkları hem de birbirlerini tamamlama açısından, yakınlaşmaları olarak ifade etmektedir.
Ekonomik üstünlük için işbirliği ve dayanışma içinde olan işletmelerin coğrafi olarak kümeleşme fikri yeni değildir.

Bu tip endüstri bölgelerinin 19. yy’da da var olduğu bilinmektedir.
Bu bakış açısı, toplama/yığın ilkeleriyle açıklama yapmaya çalışan ekonomik gelişme modellerinde ortaya atılan “Marshall Modeli” olarak tanımlanabilir.

Porter (1990) çok bilinen elmas modelinde yerel sanayinin rekabet kapasitesini güçlendirecek önemli role sahip dört ana unsur şu şekilde detaylandırılmıştır:

• Faktör Şartları:
Maliyet, yapı, kaynaklar ve bölgedeki bilimsel-teknik bilgi,

• Talep Şartları:
Yerel ve ihracat talebin gücü,

• İlgili Destekleyici Endüstriler:
Yerel destek sağlayanlar,

• İşletme Stratejisi ve Rekabet:
İşletmeler arasındaki işbirliği ve rekabetçi ilişkiler.

“Endüstriyel kümeler” terimi, Porter (1990) tarafından ortaya konulduğu gibi, yakın ilişkili sanayiler ve işletmeler arasındaki uzmanlık yoğunlaşmalarına işaret etmektedir ve tekil endüstriler arasındaki karşılıklı ilişkiler ve etkileşim üzerine odaklanılmaktadır.
Kümeler, işlevsel olarak birbirine bağlı olan işletmeler arasında bilgi ya da ürün akışı yoluyla oluşmaktadır.
Üreticilerin, müşterilerin ve rakiplerin yığılması, ister yakın bir coğrafyada konumlanmış, ister tamamlayıcı uzmanlıkla bağlantı kurulmuş olsun, etkililiği teşvik eder
ve uzmanlaşmayı arttırır.
Yığılma, artan yenilik yoluyla ve özellikle de teknolojik taşma vasıtasıyla pozitif dışsallıkları teşvik eder.
Bu kavram bir ülkenin rekabetçi avantajını oluşturmak için gerekli istenen faktör şartlarının birbirlerine olan etkisini kısaca tanımlayan Porter’in “Elmas” modeline de destek teşkil etmektedir.