ULUSAL DÜZEYDE YENİLİK ÖLÇÜMÜ VE GÖSTERGELERİ

ULUSAL DÜZEYDE YENİLİK ÖLÇÜMÜ VE GÖSTERGELERİ – 2

Ülkelerin yenilik ölçümünde çeşitli göstergeler kullanılmaktadır. Bu göstergeler genelde Ar-Ge kapasitesini doğrudan etkileyen ve pazarlanabilir yeni ürün ve hizmetlerin ortaya konulması ile ilgili destekleyici ve yürütücü unsurlardır:

• Kamu harcamaları arasında Ar-Ge’nin payı.
• Özel sektörün Ar-Ge harcamaları.
• Ulusal ve uluslararasında alınan patent sayısı.
• Nitelikli işgücü ya da mesleki ve teknik eğitime sahip işgücü.
• Yenilikçi girişimcilik düzeyi.
• Bilişim teknolojisi harcaması.
• Üniversite-sanayi işbirliği.
• Teknoloji yoğun üretim faaliyetlerinden elde edilen katma değer.
• İhracat kapasitesi ve ihracata konu olan sektörlerin teknoloji yoğunluğu

Bu kriterler objektif bir şekilde bağımsız otoriteler tarafından uygulanarak ülkelerin yenilikçilik düzeyleri ölçülmekte ve rekabet analizleri yapılabilmektedir.
Avrupa Birliği tarafından uygulanan ve 2001 yılından beri Türkiye’nin üyesi olduğu Avrupa Yenilik Endeksi (Innovation Union Scoreboard), ülkelerin yenilikçilik yetkinliğini ve rekabetçiliğinin ölçülmesinde uluslararası genel kabul gören benzer göstergeler sunmaktadır.

Tüm AB üyesi ülkeler ve diğer ülkelerin bilim ve teknoloji stratejileri açısından değerlendirmeleri yapılmaktadır.
Örneğin, tarafından 2010 yılında yayımlanan rapora göre AB üyesi ülkelerin yenilikçi olma kabiliyetine göre yapılan sıralamada İsveç birinci sırada yer alırken Finlandiya 2009 yılına göre bir sıra düşerek Danimarka’dan sonra 3.sıraya yerleşti.

Sıralamada sırasıyla İsveç, Danimarka, Finlandiya ve Almanya AB’nin en yenilikçi ülkeleri olarak yer alırken, yenilikçi olma kabiliyeti en düşük ülkeler arasında ise birliğe yeni katılan Letonya, Litvanya, Romanya ve Bulgaristan gibi ülkeler yer aldı.

Bölgesel Yenilik Sistemleri’nin önemli üstünlüklerini; kültürel davranışlardaki göreceli homojenlik, bölgesel aidiyetin gücü ve ortak hedeflerin paylaşılabilirliği oluşturmaktadır.
Bölgenin diğer bölgelerle olan etkileşimi de yenilik ölçümünde önemli bir gösterge sunmaktadır.

Küresel pazarda sınır ötesi etkileşimlerin ulusal yenilik kapasitesinin ölçülmesinde şu göstergeler tanımlanabilir:

• Bölgeden başka bölgelere ve yurtdışına yapılan ihracat (girdi/çıktı vb.)
• Bölgeler arası uzman dolaşımı
• Dış tedarik ve dış finansman
• Bölge için önemli olan bölge dışı bilgi ve beceri kaynakları
• Dışarıdan gelen firmaların inovasyon faaliyeti (bölgenin teknolojik cazibesi)

Hem ülke içerisindeki yenilik faaliyetleri ve harcamaları, nitelikli işgücü ve patent sayısı ile küresel pazarda elde edilen rekabetçi pozisyon (diğer ülkelerle olan
etkileşimler olarak değerlendirilebilir) ulusal yenilik düzeyinin göstergesi olarak kabul edilmektedir.

Merkezi hükümet tarafından belirlenen ulusal bilim ve teknoloji politikalarının ticari yeniliğe dönüşümü ve küresel rekabetçilik getirmesindeki merkezi rol özel
sektörü temsil eden ve teknoloji yoğun üretim ve hizmet faaliyetlerinde bulunan ticari işletmelerdir.