Türkiye’de Göreli Yoksulluk

Türkiye’de Göreli Yoksulluk

TÜİK’in gerçekleştirdiği yoksulluk çalışmalarında göreli yoksulluk sınırı belirlenirken, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri esas alınır.

Medyan gelirin %50’sinin altında gelire sahip olanlar yoksul olarak kabul edilir.

2017 yılında yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 21.557 T, medyan geliri ise 15.887 T’dir.

Buna göre, yoksulluk sınırı (15.887*0,5) 7.944T olacaktır.

2017 yılında gelirinin bu değerin (7.944T) altında olduğunu beyan eden yaklaşık 10,6 milyon kişinin toplam nüfusa oranı %13,5’tir.

Bu yöntemle hesaplanan yoksulluk oranlarının seyri  2006 yılında %18,6 olan yoksulluk, 2017 yılında %13,5 seviyesine gerilemiştir.

Yoksulluk sınırını medyan gelirin %60’ı olarak aldığımızda ise bu oranlar yükselmekte, 2017 yılı için %20,1 değerini almaktadır.

Yoksulluk Oranı: Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri yoksulluk sınırının altında olanların (yoksulluk riski altında olan nüfusun) toplam nüfus içindeki oranıdır.

Bireylerin eğitim seviyeleri ile yoksulluk oranları arasında negatif ilişki olduğunu gösteren birçok akademik çalışma bulunmaktadır.

Eğitim, bireylerin bilgi, beceri ve yetkinliklerini güçlendirerek istihdam olanaklarını artırmaktadır.

Böylece bireyler yoksulluktan sakınabilirler. Ancak yoksul hanelerde bireylerin eğitimin üst basamaklarına erişiminde güçlükler yaşanmaktadır.

Ülkemiz açısından da eğitim seviyesi arttıkça, yoksulluk oranlarının düştüğü görülmektedir.

Bir okul bitirmeyen ve okur-yazar olmayan kesimlerde yoksulluk oranının oldukça yüksek olduğu, her 4 kişiden birinin yoksul olduğu görülmektedir.

Toplam nüfusun da önemli bir kesimini oluşturan lise altı eğitimliler için yoksulluk oranı %11,7 seviyesindedir.

Toplam nüfus içinde payı artan yükseköğretim mezunları arasında da yoksulluk oranı %1,5 seviyesini bulmuştur.

TÜİK’in yaptığı çalışmalarda, yoksul fertlerin belirlenmesinin yanında hanehalkı tipi ile yoksulluk arasındaki ilişki de önemli olmaktadır.

Hanehalkı büyüklüğü arttıkça, yoksulluk oranının yükseldiği dikkat çekmektedir.

Örneğin; iki yetişkinli, üç ve daha fazla çocuğu olan hanelerde yoksulluk oranı; medyan gelirin %50’si sınır alındığında %34’ün, %60’ı sınır alındığında ise %47’nin üzerindedir.

Yetişkin sayısının az, bağımlı çocuk sayısının fazla olduğu hanelerde yoksulluk oranı da yükselmektedir.

Düzey 2 bölgelerine göre yoksulluk oranlarına baktığımızda, yoksulluk oranlarının Batı Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yüksek olduğu görülmektedir.

Doğu Marmara, Doğu Karadeniz ve Ege bölgeleri ise yoksulluğun düşük olduğu bölgelerdir.

Bölgelerin nüfusları arasında büyük farklılıklar olduğu için yoksulların sayısının bölgelere göre nasıl dağıldığını da incelemek yararlı olacaktır.

2017 yılında medyan gelirin %50’si eşiğine göre, Türkiye genelinde yoksulların sayısı 10,6 milyon kişidir.

Türkiye’deki yoksulların büyük bir kesiminin İstanbul (%13,9), ve Akdeniz (12,4) bölgelerinde olduğu görülmektedir.