Ticari Borçlar

Ticari Borçlar

İşletmeler varlıklarını finanse edebilmek için kaynak bulmak zorundadır.

Bildiğiniz gibi “yabancı kaynaklar” ve “öz kaynaklar” şeklinde iki temel kaynak türü vardır.

Yabancı kaynaklar işletmenin mevcut borçlarını ifade eder ve vade tarihinde mutlaka geri ödenmeleri gerekir.

Borcun geri ödenmesi nakit çıkışına yol açabileceği gibi nakit dışı bir varlığın çıkışını, bir hizmetin yerine getirilmesini ya da yeni bir borcun alınmasını gerektirebilir.

Dolayısıyla işletmeye bir yükümlülük getirir.

Borcun ödenebilirliğinin bilinmesi bilgi kullanıcıları açısından son derece önemlidir.

İşletmenin mevcut borçları bilançonun pasifinde “yabancı kaynaklar” olarak raporlanır.

Bilançoda raporlanan borç büyüklüğünün tam ve doğru olarak raporlanması işletmenin finansal durumunun doğru sunulması açısından önemlidir.

Bu nedenle borçlar, değişik özellikleri göz önünde bulundurularak gruplandırılır ve değişik başlıklar altında raporlanır.

Anımsayacağınız gibi yabancı kaynaklar, Tek Düzen Muhasebe Sistemi’nde vadelerine göre sınıflandırılmıştır.

Vadesi bir yıldan kısa olanlar kısa vadeli yabancı kaynak, bir yıldan uzun olanlar ise uzun vadeli yabancı kaynak olarak sınıflandırılmıştır.

Kısa ve uzun vadeli ayrımı yabancı kaynağın bilançoda hangi grupta raporlanacağının belirlenmesi açısından önemlidir ve vadeyi, yani geri ödenme süresini ön plana çıkartır.

Yabancı kaynakların vadelerinin yanı sıra hangi nedenle doğdukları, hangi varlıkları finanse ettikleri ya da ne tür bir varlık girişine yol açtıkları da işletmenin durumunun ve başarımının değerlendirilmesi açısından oldukça önemlidir.

Bazı borçlar nakit şeklinde borç alma sonucunda doğabileceği gibi bazı borçlar da ham madde, ticari mal, makine veya teçhizat gibi varlıkların kredili alınışı sonucunda doğabilir.

Eğer işletme bankadan ya da diğer finansal kuruluşlardan nakit karşılığı borçlanırsa bu borçlar “mali (finansal) borç” olarak nitelendirilir ve bilançoda kısa vadeli yabancı kaynaklar ve uzun
vadeli yabancı kaynakların altında ayrı bir alt grup olarak raporlanırlar.

İşletmenin esas ticari faaliyetini sürdürebilmek için yapmış olduğu kredili mal ya da hizmet alımından kaynaklanan borçlarının büyüklüğünün ayrıca bilinmesi de önemli olduğu için bu tür borçlar da bilançoda ayrıca raporlanmalıdır.

Esas faaliyetin dışındaki nedenlerle yapılan kredili alışlar da olabilir ama bu alışlar nedeniyle doğan borçlar esas faaliyetler nedeniyle doğan borçlardan ayrı olarak raporlanmalıdır.