SİSTEM YAKLAŞIMI

SİSTEM YAKLAŞIMI

(Modern Yönetim Kuramları)

Sistem yaklaşımı (system approach), bir biyolog olan Ludwig von Bertalanffy’nin 1928 yılında öne sürdüğü “Genel Sistem Teorisi”nin yönetim alanına yansımasıdır. Bu teoriye göre, her sistem kendi çevresinden bağımsız şekilde değil, bir bütün içinde alt sistemleriyle ilişkisi de dikkate alınarak incelenmelidir.
Bertalanffy’e göre; “Bütünü anlayabilmek için tek tek parçaları veya süreçleri ele almak yetersiz kalmaktadır.

Parçalar ve süreçler arası etkileşimi de incelemek gerekir.”
Genel sistem teorisi biyolojide kullanılan sistem anlayışının diğer disiplinlere de uygulanmasına olanak tanıyan bir yaklaşımdır.
Bu teori biyolojiden sibernetiğe, sosyolojiden yöneyleme kadar, hatta psikoloji ve tarih gibi farklı birçok disipline katkı sağlamıştır.

Fayol’un öne sürdüğü Yönetim Süreci yaklaşımının takipçilerinden olan Chester Barnard (1938) sistem yaklaşımına oldukça katkıda bulunmuştur.
Barnard tüm örgütleri, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla faaliyetlerini diğer unsurlarla işbirliği içinde gerçekleştiren sistemler olarak tanımlamaktadır.

Ayrıca Barnard, bu yaklaşımla biçimsel (formel) ve biçimsel olmayan (informel) örgütleri tanımlamıştır.
Sistem yaklaşımı bir biyolog olan Ludwig Von Bertalanff’nin 1928 yılında öne sürdüğü Genel Sistem Teorisi’nin yönetim alanına yansımasıdır.
Genel sistem teorisi, birçok farklı disiplinde kullanılabilir genel bir yaklaşımdır.

Sibernetik biliminin kurucusu matematikçi bir bilim adamı olan Norbert Wiener (1948) “Sibernetik:
Hayvanda ve Makinede Kontrol ve İletişim” adlı kitabında sisteme geri besleme, kontrol ve iletişim kavramlarını ekleyerek yaklaşımı geliştirmiştir.
Yöneylem araştırmacıları ise karmaşık sorunların çözümünde kullanılan sayısal modellemeleri sistem yaklaşımı doğrultusunda farklı disiplinlerle birleştirerek
kullanmışlardır.

Bertalanffy örgüt teorilerine “bütüncül bir bakış açısıyla çevresiyle etkileşim halinde ve dolayısıyla değişime uyum sağlayan (dinamik) sistem” anlayışını getirmiştir. Tıpkı yaşayan bir sistem (organizma) olan insan gibi işletmeler de çevrelerinden etkilenen birer sistemdir.
Bir organizma olan insan; sindirim, boşaltım, dolaşım vb. alt sistemlere sahiptir ve bunların birbirlerine olan etkileriyle değerlendirilmelidir.

Alt sistemlerden birindeki bir aksaklık sistemin tümünün işlerliğini yitirmesine neden olabilir.
Sistem yaklaşımı genel bir kuramdır.
Bu yaklaşımın birbirinden farklı disiplinler tarafından benimsenerek geliştirilmesindeki en önemli etken; sistem anlayışının sosyal, örgütsel ve hatta biyolojik yapıları ve oluşumları anlayabilmek için genel bir analiz yöntemi olmasıdır.

Bu nedenle sistem yaklaşımı bir yönetim disiplini ya da kuramı değil, olayları ele alış şekli, düşünce tarzı ve olaylara bakış açısı olarak değerlendirilmelidir.
Yönetim alanında da işletmeyi, çevresiyle etkileşim halinde olan açık bir sistem olarak ve alt sistemlerin özelliklerini, aralarındaki etkileşimle birlikte ele alan bir bakış açısı sunmaktadır.

Sistem yaklaşımı günümüzde kaos teorisi, fuzzy mantık gibi yaklaşımların da temel düşüncesidir.
Kaos teorisi, bir sistemin rastlantısal olarak görülen bileşenlerini modellemeye çalışmaktadır.
Fuzzy mantık ise temelinde olguların nasıl sınıflandırıldığı sorusuna bağlı olarak ilerlemektedir.

İnsan bedeni gibi işletmeler de çevrelerinden etkilenen birer sistemdir.
İnsan nasıl sindirim, boşaltım, dolaşım sistemlerine sahipse işletmelerde alt sistemlere sahiptir.
Modern yönetim kuramları ve modern sonrası tüm yönetim teorileri ve teknikleri sistem anlayışı çerçevesinde geliştirilmektedir.

Sistem yaklaşımı bir yönetim disiplini ya da kuramı değil, olayları ele alış şekli, düşünce tarzı ve olaylara bakış açısıdır.
Farklı kaynaklarda görülen sistem anlayışı ya da sistem düşüncesi gibi ifadeler, olayları anlayabilmek için birçok disiplinde kullanılan genel bir analiz yöntemi olan sistem yaklaşımını ifade etmektedir.