Personele Borçlar

Personele Borçlar

Zihinsel ve fiziksel yetenek ve becerilerini işletmenin kullanımına sunan insan gücü, işçilik olarak tanımlanmaktadır.

İşletme faaliyetlerini sürdürmek amacıyla kullandığı işçisinin tahakkuk edipte henüz ödemediği ücret, maaş ve sosyal güvenlik yardımları, ücretli yıllık izin ve ücretli hastalık izni, kâr paylaşımı ve ikramiyeler (dönem sonundan itibaren on iki ay içinde ödenebilir olanlar) ve mevcut çalışanlara sağlanan parasal olmayan faydalar (sağlık yardımı, lojman, araç ve ücretsiz veya indirimli olarak verilen gıda yardımı ve diğer hizmetler) gibi hakları ile görevlendirme nedeniyle verdiği avansı aşan kısımları işçisine ödemekle yükümlüdür.

Işletmeler işçilerine karşı işletmede çalıştığı süre için yapacağı ödemelerin dışında, işçinin işten ayrılması veya dönem sonunda kâra dayalı hisse bazlı temettülerden de sorumludur (TMS 24, TMS 19).

İşletmenin işçisine ödemekle yükümlü olduğu tahakkuk etmiş ödemeler, ödeninceye kadar “335. Personele Borçlar” hesabının alacağında gösterilir.

İşçiye ödeme gerçekleşince, hesap borçlandırılarak kapatılır.

İşletmenin işçisine bir yıldan daha uzun vadeli borçlarının olmayacağı veya çok nadir olacağı varsayılarak Tekdüzen Hesap Planı’nda uzun vadeli personel borçlarına ilişkin hesaba yer verilmemiştir.

ÖRNEK

İşçilerin işletmeye maliyeti sadece ödenen ücret veya brüt ücretle sınırlı değildir.

Brüt ücrete işverenin işçisi adına SGK’ye ödediği sigorta ve işsizlik sigortası primleri de bir maliyet unsuru olarak kabul edilir.

Örnekte, işletmede kilit yönetici konumunda çalışması nedeniyle, işçilerin maliyeti 770. Genel Yönetim Giderleri hesabında izlenmiştir.

İşletme, kilit yönetici işçileri ile yaptığı sözleşmede brüt ücret üzerinden anlaşmıştır.

Ancak gerek Gelir Vergisi Kanunu’nun gerekse Sosyal Güvenlik Kanunu’nun ilgili hükümlerinde işçinin brüt ücretinden kesintilerin yapılmasını işvereni sorumlu tutmuştur.

Bu nedenle gelir vergisi ile damga vergisi Vergi Dairesi’ne ödenmek üzere “360.Ödenecek Vergi Ve Fonlar” hesabında izlenirken, SGK sigorta kesintileri ile işsizlik sigortası kesintilerini ise SGK’na ödenmek üzere “361.Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri” hesabında takip edilmektedir.

İşçinin brüt ücretten kesintileri yapıldıktan sonra kalan net ücreti ise “335.Personele Borçlar” hesabının alacağında takip edilmektedir.

İşletmenin işçisine olan ücret, maaş, ikramiye vb. tahakkuk etmiş borçlarını nakden veya banka aracılığıyla ödemesi durumunda ise aşağıdaki muhasebe kaydına yer verilir.

İşletmenin işçisine yönelik gerek brüt ücretinden gerekse işveren payı olarak yaptığı kesintilerin ödemesi gerçekleştiğinde “360 Ödenecek Vergi ve Fonlar” hesabı ile “361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri” hesabı borçlandırılarak kapatılır.

ÖRNEK:
ELMA Hastanesi, yeni geliştirilen bir göz nakli ameliyatı eğitimi için iki doktorunu yurtdışına göndermiştir.
Hastane, her bir doktorun yol, harcırah, konaklama, ulaşım gibi masrafları için toplam $3.000’ı bankadaki hesaplarına havale etmiştir.
Doktorlar eğitim sonrasında masraflarını belgelendirmiş ve toplam $3.200 harcama yaptıkları tespit edilmiştir.
İşletme $200’ı aylık ücretlerine dahil edecektir. (Doktorların harcamalarını belgelendirdikleri günde $1, 1,80 tl’dır.)