Neo-klasik Yönetim Kuramı doğrultusunda gerçekleştirilen modellerin ortak özelliğini belirttikten sonra, Douglas McGregor’un X ve Y Tipi Yönetici Modelini açıklanması

Neo-klasik Yönetim Kuramı doğrultusunda gerçekleştirilen modellerin ortak özelliğini belirttikten sonra,
Douglas McGregor’un X ve Y Tipi Yönetici Modelini açıklanması

Neo-klasik Yönetim Kuramı doğrultusunda gerçekleştirilen modellerin ortak özelliği, işletmede çalışanların verimliliklerinin ve etkinliklerinin artırılması
doğrultusunda öne sürülen varsayımlara (deneyle kanıtlanmamış doğru olduğu kabul edilen görüşlere) dayanmasıdır.

Yönetim bilimi konusunda çalışan akademisyenler, kişisel görüşleri doğrultusunda modeller oluşturarak Elton Mayo ve ekibi tarafından gerçekleştirilen  araştırmalara katkıda bulunmuşlardır.

Mc Gregor, Klasik Yönetim Kuramı tarafından öne sürülen görüşleri “X Kuramı”,
Neo-klasik Yönetim Kuramı tarafından öne sürülen görüşleri ise “Y Kuramı” olarak adlandırdığı ve yöneticilerin davranışlarıyla ilgili varsayımlarına dayanan bir model yardımıyla açıklamaya çalışmıştır.

Klasik (geleneksel) yönetim anlayışı, yöneticilerin örgüt üyelerini ayrı ayrı yönlendirmesine ve denetlemesine dayanmaktadır.
Mc Gregor, X Kuramı kapsamında yöneticilerin yönetim anlayışıyla ilgili varsayımlarını şöyle açıklamaktadır:

(1) İnsan doğası gereği genellikle çalışmaktan hoşlanmaz ve elinden geldiğince çalışmaktan kaçınır,
(2) İnsanların genellikle çalışmaya zorlanmaları, yönlendirilmeleri ve denetlenmeleri gerekmektedir,
(3) İnsanlar genellikle yönetmekten çok yönetilmeyi tercih ederler.

McGregor, X Kuramına alternatif olarak Y Kuramını önermekte ve bu kuramda yöneltme ile denetim fonksiyonunun yerini “bütünleşme” olarak adlandırdığı bir fonksiyonun aldığını vurgulamaktadır.

McGregor, Y Kuramı kapsamında yöneticilerin yönetim anlayışıyla ilgili varsayımlarını şöyle açıklamaktadır:

(1) İnsanlar fiziksel ve düşünsel çabalarını çalışırken oynuyormuş ya da dinleniyormuş gibi gerçekleştirebilirler,
(2) İnsan sorumluluğunu üstlendiği amaçlar doğrultusunda çalışırken kendi kendini yönlendirebilir ve denetleyebilir,
(3) İnsanı sorumluluk almaya güdüleyebilmek için önerilebilecek en iyi ödül, bireysel beklentilerin karşılanmasıdır,
(4) İnsan sorumluluğu kabul etmek için değil, genelde elde edebilmek için öğrenmektedir,
(5) İnsanlar örgütsel sorunların çözümüne yaratıcı katkılarda bulunabilirler,
(6) İnsanlar genellikle mevcut yeteneklerini tam anlamıyla kullanmamaktadırlar.