Temsil Yetkisinin Kapsamı

Temsil Yetkisinin Kapsamı

İradi temsilin kaynağı hukuki işlemdir.
Bu nedenle TY’nin kapsamı, söz konusu hukuki işleme yani yetkinin verildiği irade açıklamasına göre belirlenir.
Bunun için irade açıklamasının yorumlanması gerekir.
Yapılacak yorumda TY verenin gerçek arzusu önemlidir ancak onun iradesi güven teorisine göre belirlenir.
Yani T’nin TO’nun açıklamasına güven teorisi çerçevesinde vereceği anlam esas alınır.
TY üçüncü kişilere bildirilmişse yetkinin kapsamı bu bildirime göre belirlenir (TBK m. 41/II).

Bazen, işin özelliği gereği TY’nin sona ermediği sonucuna varılabilir.
Örneğin müflisin boşanma davası iflas masasına girmez, dolayısıyla boşanma konusunda verdiği temsil yetkisi iflastan sonra da devam eder.

T’nin TO’nun açıklamasına güven teorisi çerçevesinde vereceği anlam esas alınır.
TY üçüncü kişilere bildirilmişse yetkinin kapsamı bu bildirime göre belirlenir (TBK m. 41/II).

TO, her türlü hukuki işlemi veya belirli bir kategoriye giren her türlü hukuki işlemi yapma yetkisini TO’ya verebilir.
TY’nin bu türüne Genel temsil yetkisi denir.
Genel temsil yetkisi kural olarak her türlü hukuki işlem için verilebilir ancak bazı hukuki işlemler ancak özel temsil yetkisiyle yapılabilir.
Örneğin T özel yetkisi olmadıkça dava açamaz, sulh olamaz, hakeme başvuramaz, iflas, iflasın ertelenmesi ve konkordato talep edemez, kambiyo taahhüdünde bulunamaz, bağışlama yapamaz, kefil olamaz, taşınmazı devredemez ve bir hak ile sınırlandıramaz (TBK m. 504/III).
Yargılama bakımından özel yetkiyi gerektiren işlemler için HMK m. 74 hükmüne bakılmalıdır.

Uygulamada çok ayrıntılı temsil belgeleri hazırlanır.
Bankalar, resmi kurumlar, şirketler temsil belgesinde kendileriyle işlem yapılmasına yönelik açık bir yetki bulunmadıkça, hatta bu yetkinin işlemin türüyle birlikte belirtilmediği durumlarda temsilciyle işlem yapmayı reddedebilmektedir.
Böylece kanunun istisnaen aradığı özel yetki koşulu, uygulamada kurala dönüşmektedir.
Vergi daireleri dava yetkisi olan avukatın bilgi edinme talebini, bu konuda temsil yetkisi bulunmadığı gerekçesiyle reddedebilmektedir.
Bu tür hukuka aykırı uygulamaların, ülkemizde hukuk kültürü ve görgüsünün yerleşmesiyle ortadan kalkacağını umabiliriz.