Kamusal ve Üstün Nitelikli Özel Yarar

Kamusal ve Üstün Nitelikli Özel Yarar

Kamusal yarar, ilke olarak üstün bir menfaati içerdiğinden özel yarar için aranan üstün nitelemesi yapılmamıştır.

Zarar görenin menfaatinden üstün bir kamusal yahut özel yararın olması hâlinde kanun koyucu bunun korunmasına üstünlük tanıyarak bu gibi hâllerin hukuka aykırılığı kaldıracağını düzenlemiştir.

Kamu yararı sebebiyle ilgili mevzuata uyarak özel mülkiyet konusu bir taşınmazın kamulaştırılması söz konusu olabildiği gibi basın özgürlüğü kapsamında medya aracılığı ile kişilik haklarına saldırılar olabilmektedir.

Örneğin tanınmış bir iş adamının yolsuzluk yaptığına ilişkin haber yapılması, bu kişinin şeref ve haysiyetini zedeleyeceği için bir hukuka aykırı fiil teşkil eder ancak ilgili haberin halkı aydınlatma amacı taşıması ve gerçeği yansıtması hâlinde daha üstün bir kamusal yarar söz konusu olacağı için hukuka aykırılık ortadan kalkacaktır.

Üstün özel yarar ise bilhassa yukarıda belirtilen tıbbi müdahaleler meselesinde karşımıza çıkar.

Örneğin hastanın bilinci kapalı bir şekilde hastaneye getirildiği ihtimalde, doktorun rıza almadan yapacağı müdahale bir kişilik hakkı ihlali teşkil edecektir ancak bu hâlde kişinin daha üstün özel yararı bulunduğundan doktorun bu müdahalesi hukuka uygun olacaktır.

Yine meşru müdafaa (haklı savunma) hâlinde de savunmada bulunanın fiili; saldırgana zarar verse de korunan özel hak, üstün nitelikte ise fiil hukuka uygun olacaktır.