Hersey ve Blanchard’ın Durumsal Liderlik Teorisi

LİDERLİK TEORİLERİ

Durumsal Liderlik Teorileri

Hersey ve Blanchard’ın Durumsal Liderlik Teorisi

Ohio Devlet Üniversitesi ve Blake-Mouton’un Liderlik Teorilerinin geliştirilmiş biçimidir.

Yazarlar bu liderlik teorilerinde ele alınan işe yönelik ve ilişkiye yönelik temel boyutlardan hareketle dört temel liderlik tarzı
(yüksek görev-düşük ilişki, yüksek görev-yüksek ilişki, yüksek ilişki-düşük görev, düşük ilişki-düşük görev) üzerinde durmuşlardır.

Bu liderlik tarzının yanında çevresel etkilerden biri olan astların olgunluk düzeylerini modellerine eklemişlerdir.

Olgunluk, kişilerin kendi davranışlarını yönlendirmede sorumluluk alma istek ve yetenekleri olarak tanımlanmaktadır.

Yetenek ve isteklilik düzeyleri çok yüksek ile çok düşük arasında değişebilmektedir.

Bu olgunluk düzeyleri, lidere hangi liderlik tarzının kendisi için uygun olacağı konusunda yardımcı olmaktadır.

Buna göre dört tür liderlik türünden (emir verme-ikna etme-kararlara katma-yetki verme) vardır.

Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi dört olgunluk düzeyi ile dört liderlik tarzı üzerine kurulmuş teoriyi görebiliriz.

Hersey ve Blanchard’ın Durumsal Liderlik Teorisi

• Emir verme:

Astların olgunluk düzeylerinin düşük olduğu durumlar için uygun olan liderlik tarzıdır.
Lider, astlarına neyin, ne zaman, nasıl ve kim tarafından yapılacağını söyler (yüksek görev-düşük ilişki)

• İkna etme:

Astların olgunluk düzeylerinin düşük ile orta düzey arasında olduğu durumlara uygun liderlik tarzıdır.
Lider astlarını hem yönlendirir, hem de destekler (yüksek görev-yüksek ilişki).

• Karara katma:

Astların olgunluk düzeyleri orta ile yüksek düzey arasındadır.
Lider astlarını cesaretlendirir ve çalışmaların içine katar (yüksek ilişki düşük görev).

• Yetki verme:

Astların olgunluk düzeylerinin yüksek olduğu durumlardır.
Lider karar alma ve uygulama sorumluluğunu astlarına bırakır. Yönlendirme ve desteği oldukça azdır (düşük ilişki-düşük görev)

Durumsal teoriler içinde anlatılan teorilere ek olarak,
Reddin’in Üç Boyutlu Liderlik Teorisi ve
Tannenbaum ve Schmidt’in Liderlik Doğrusu Teorisi ile
Graen ve arkadaşları tarafından geliştirilen Lider-Üye Değişimi Teorisi şeklinde ifade edilen başka teoriler de mevcuttur.