Borç İfa Zamanı

Borç İfa Zamanı 2

İfa zamanı, bir borcun ifasının söz konusu olabileceği yegâne (tek) zaman olarak belirlenebilir.
Örneğin bir toplantıda konferans verme borcu altında olan kimse borcunu ancak o toplantı zamanında ifa edebilir.

İfa zamanının böyle tek bir zaman olarak belirlendiği işlemlerde borçlunun kusuru olsun ya da olmasın söz konusu zaman kaçırılırsa artık borcun ifası imkânsızlaşır.
Bu tür işlemlere mutlak kesin vadeli işlemler denir.

Bazen de ifa zamanı, bir borcun ifa edilebileceği yegâne zaman parçasını değil tarafların ifa için kesin olarak kararlaştırdıkları belli bir tarihi ifade eder.
Bu tür muamelelere, kesin vadeli işlemler denir.

Kesin vadeli işlemlerde kararlaştırılan ifa zamanı geçtikten sonra ifa yeniden mümkün olabilir.
Kesin vadeli işlemlerde belirlenen tarihte ifa yapılmazsa alacaklı, borçluya süre vermeden ve ihtar çekmeden borçlu temerrüdünün kendisine tanıdığı yetkileri kullanabilmektedir.

Borcun niteliğine göre ifa zamanı, belli bir zaman noktasını veya belli bir süreci ifade eder.
Ani edimli borç ilişkilerinde belli bir zaman noktası geçerliyken sürekli borç ilişkilerinde belli bir süreç vardır.

Bu tür borçlarda temerrüt ifa zamanının niteliğine göre belirlenir.
Mesela sürekli borç ilişkilerinde işe başlamama temerrüt iken işe başlayıp bitirmeme kötü ifadır.

Kural, borcun zamanında ifa edilmesidir.
TBK m. 96 hükmüne göre, “Sözleşmenin hükümlerinden veya özelliğinden ya da durumun gereğinden tarafların aksini kastettikleri anlaşılmadıkça borçlu, edimini sürenin sona ermesinden önce ifa edebilir.

Ancak, kanun veya sözleşme ya da âdet gereği olmadıkça borçlu, erken ifada bulunması sebebiyle indirim yapamaz.” Bu hükme göre borçlu vadeden önce borcu ifa edebilir.
Buna karşın taraflar sözleşmede vadeden önce ifayı kaldırmış olabilecekleri gibi bu husus, hâlin icabından veya sözleşmenin mahiyetinden de anlaşılabilir.
Alacaklı bu durumda vadeden önce ifayı kabul etmek durumunda değildir. Alacaklı tarafından ise vadeli bir borcun ifası vade gelene kadar istenemez.