Ayıptan Sorumluluğun Şartları

Ayıptan Sorumluluğun Şartları

Satıcının ayıptan sorumluluğunun doğması için gerekli olan ilk şart; ayıbın sözleşmede yarar ve hasarın alıcıya geçmesi anında satılanda olmasıdır.

Hasarın geçtiği anda ayıp nedeninin bulunması, TBK m. 219 açısından ayıbın varlığı için yeterli olup ayrıca onun sebeplerinin haricen görülebilir olması gerekmemektedir.

Satıcının ayıptan sorumluluğunun doğması için gerekli olan ikinci şart; satılandaki ayıbın önemli olmasıdır.

Bu şartın gerçekleşmesi için ayıbın, satılanın değerini veya elverişliliğini önemli ölçüde azaltması veya tamamen ortadan kaldırması gerekir.

Bunun dışında önemsiz ayıplardan satıcı sorumlu tutulamaz.

Satıcının ayıptan sorumluluğunun doğması için gerekli olan üçüncü şart; satılandaki ayıbın gizli olmasıdır.

Alıcının, sözleşmenin kurulması anında satılandaki ayıpları bilmesi durumunda alıcı bunları kabul etmiş sayılır ve satıcının ayıptan doğan sorumluluğuna başvurma hakkını kaybeder.

Satıcının ayıptan sorumluluğunun doğması için gerekli olan dördüncü şart; ayıptan sorumluluğun sözleşme ile kaldırılmamış olmasıdır.

Ayıptan doğan sorumluluk hükümleri emredici nitelikte olmadığından, taraflar aralarında anlaşarak satıcının ayıptan sorumluluğunu kaldırabilirler ancak “satıcı, satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise, ayıptan sorumluluğunu kaldıran veya sınırlayan her anlaşma kesin olarak hükümsüzdür.” (TBK m. 221)

Satıcının ayıptan sorumluluğunun doğması için gerekli olan son şart ise alıcının ayıptan sorumluluk hükümlerinden yararlanabilmesi için kanuni yükümlülükleri yerine getirmiş olmasıdır.

TBK m. 223/I hükmüne göre alıcı, satılanı işlerin olağan akışına göre gözden geçirmek ve varlığı iddia olunan ayıpları satıcıya bildirmekle yükümlüdür.

Bu külfetleri yerine getirmediği takdirde sorumluluk hükümlerinden yararlanamaz.