Türkiye Ekonomisinde Karayolları

Türkiye Ekonomisinde Karayolları

Osmanlı Devleti’nden devir alınan düşük standartlı karayolu uzunluğu 13.900 km’dir.

Türkiye gibi geniş bir coğrafyaya sahip bir ülke için bu yol miktarı çok düşüktü.

Bu sebeple, ülkenin bölgeleri ve kentleri birbirinden kopuktu.

Türkiye’de 1950 yılında Demokrat Parti’nin iktidara gelmesiyle karayolları yapımı hızlandırılmıştır.

1950 yılına kadar ülkede üstyapılı karayolu uzunluğu 24.200 km’dir.

1950 yılında 5539 sayılı Yasa (Kanun) ile Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) kurularak, devlet yollarının bakım ve onarımından bu kuruluş sorumlu tutulmuştur.

Günümüzde, KGM, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlanmıştır.

Türkiye’de karayolları, devlet, il ve köy yolları olmak üzere üç kısma ayrılmıştır.

Devlet yolları, bölge ve il merkezlerini, deniz ve hava limanlarını birbirine bağlayan birinci derecede ana yollardır.

İl yolları, il sınırları içinde kalan ikinci derecedeki yollardır.

Bu yollar kent, kasaba, ilçe ve bucak merkezlerini birbirlerine, il merkezlerine ve komşu ildeki en yakın merkezlere bağlar.

Bu yolların yapım, bakım ve onarımını ayrı kamu kuruluşları gerçekleştirmektedir.

Karayolları, hem yolcu ve hem de yük taşımacılığında büyük yük altındadır.

Türkiye’de yük taşımacılığının %90’lar düzeyindeki kısmının karayolu ile gerçekleştiriliyor olması, karayollarındaki ağır taşıt trafiğini artırmakta ve bu durum trafik güvenliğini azaltmaktadır.

Son dönemde yeni karayolu inşaatlarının yanı sıra ulaşımda standartları yükseltmeye yönelik yenileme yatırımları artmıştır.

Fakat karayollarındaki araç yoğunluğu ve trafiğe yeni çıkan araç sayısının hızla artması, çözüm arayışlarını zorlaştırmaktadır.

Bu nedenle ulaştırmada ağırlığın karayollarından diğer ulaştırma kanallarına kaydırılması gerekmektedir.

Türkiye’de ulaştırma sektörü yolcu ve yük taşıma esasına göre analiz edildiğinde, karayolu taşımacılığının baskın bir ağırlığının olduğu görülmektedir.