Sendikacılığın Tarihsel Gelişimi Dünya’da

Sendikacılığın Tarihsel Gelişimi

Sendikacılığın dünyadaki gelişimine bakıldığında, günümüzdeki anlamıyla sendikal hareketlerin Sanayi Devrimiyle birlikte ortaya çıkmaya başladığı görülmektedir.

Bununla birlikte, çalışanlar arasındaki örgütlenme bilincinin Sanayi Devrimi’nden çok daha öncesinde de var olduğu görülmektedir.

Nitekim lonca tipi örgütlenmeler, ortaçağ boyunca tüm dünyada görülen ve çalışanların kendi içlerinde hem dayanışma hem de bir kontrol mekanizması olarak uyguladıkları bir örgütlenme tipidir.

Lonca tipi örgütlenmeler, henüz sanayileşmenin var olmadığı bir toplumsal ve ekonomik düzende, kendi içerisinde kapalı bir yapı oluşturması, en alt seviyedeki çıraklara ilerleyen zamanda usta olabilecekleri umudunu verebilmesi ve seviyesi ne olursa olsun çalışanlara insani çalışma şartları sunabilmesi veya en azından çalışan ve çalıştıran arasında insani ilişkilerin kurulmasına imkân sağlaması sayesinde uzun yıllar varlığını sürdürmüştür.

Sanayileşmenin başlamasıyla birlikte, köyden kente göçün yoğunlaşması ve bu göçlerle gelen insanların sanayinin ihtiyaç duyduğu vasıfsız işçi nüfusunu önemli ölçüde arttırması neticesinde sanayi hızla
gelişmiş, geleneksel yöntemlerle yapılan üretime ve ürünlere talep azalmıştır.

Bunun neticesinde de lonca sisteminde faaliyetini sürdüren çalışan ve çalıştıranlar da, varlıklarını devam ettirebilmek adına, fabrika tipi üretime dâhil olmuşlardır.

Çalışan ve çalıştıran arasındaki kişisel ilişkinin önemli ölçüde azalması ve bu dönemde tüm Avrupa’da geniş bir yayılma alanı bulan Darwinizm düşüncesinin çalışanlar bakımından olumsuz bir çalışma ortamı doğuran yansımaları, çalışanlar arasında örgütlenmenin çok hızlı bir şekilde gelişmesini sağlamıştır.

Çalışma şartlarının insana yaraşır olmaktan çok uzak olması, işçi ölümlerinin fazlalığı ve üretimde makinelerin kullanılması sebebiyle işten çıkartmaların yaşanması gibi çalışanlar bakımından ortaya çıkan olumsuz sonuçlar, sendikalaşmanın İngiltere’de doğmasına ve gelişmesine çok uygun bir ortam hazırlamıştır.

Sendikacılığın tarihsel gelişimine bakıldığında da, günümüzde anlaşılan manada sendikaların ilk olarak İngiltere’de kurulduğu görülmektedir.

Sendikalar tarihsel süreçte, ideolojik bakımdan önemli bir değişim yaşamıştır.

İlk zamanlarda tüm dünyadaki işçi sınıflarının taleplerini dile getirme, haklarını savunma amacıyla yola çıkan ve dolayısıyla uluslarüstü bir anlayışa sahip olan sendikalar, I. ve II Dünya Savaşları’nın ardından bu ideolojilerden uzaklaşmıştır.

Artık sendikalar daha ulusal düzeyde ve kendi ülkelerindeki çalışanların haklarını dikkate alacak şekilde faaliyet göstermektedirler.