Rensis Likert’in Sistem 1- Sistem 4 Modeli

Rensis Likert’in Sistem 1- Sistem 4 Modeli – 4

Likert ve eşi Jane Gibson Likert tarafından gerçekleştirilen daha sonraki çalışmalarda “Sistem 4 Toplam Örgüt Modeli” ya da kısaca “Sistem 4T” geliştirilmiştir.
Sistem 4T yaklaşımında Sistem 4’e göre fazladan birkaç özelliğe daha sahip olan örgütler ele alınmaktadır.

Bu örgütlerde bulunması gerektiği düşünülen özellikler şunlardır:

Yüksek kurumsal performans doğrultusunda hedeflerin yöneticiler tarafından belirlenmesi ve ast’lara yüklenmesi;
yüksek bilgi düzeyine, yönetsel yetkinliklere sahip yöneticiler ve bu yöneticilerin teknoloji kaynaklı sorunları ele alış yöntemleri;
sorun çözme odaklı işletme yönetimi anlayışı;
yöneticilerin planlama, kaynak dağılımı, eğitim ve ast’larına kariyer danışmanlığı yapabilme konusundaki yetkinlikleri.

Ayrıca, Sistem 4T’nin önemli özellikleri arasında, farklılaşma ve bütünleşme açısından en uygun örgütsel yapının belirlenmesi ve çalışma grupları arasında kalıcı ilişkilerin kurulması da bulunmaktadır.

Şöyle ki; Sistem 4T’nin, çalışma grubunun gereksinmeleriyle ilgili verilerin elde edilmesine (ki bu verilerin elde edilmesi çalışma grubu üyeleri arasındaki çatışmayı ortadan kaldırmaktadır) ve farklı görüşler arasında uzlaşma sağlanmasına (bu da tüm örgüt üyelerinin çıkarlarını koruyan kararlar alınmasını kolaylaştırmaktadır) yardımcı olduğu ileri sürülmektedir.

Başka ifade ile, sistem 4T çatışmaları büyük ölçüde azaltmaktadır.
Grup karar verme tekniklerinden yeterince yararlanılmaması durumunda işletme yönetimi tarafından daha ileri düzeyde eğitim programlarının düzenlenmesi
gerekmektedir.

Etkileşim-etki sistemi çalışma gruplarına kendi yanlışlarını bulma olanağı tanımaktadır.
Böylece, eğitim düzeyi yüksek çalışma grupları, bağlantı kurmakta güçlük çeken ve sorun çözme işlevini etkin bir biçimde yerine getiremeyen çalışma gruplarının yetiştirilmesi ve eğitimi için gerekli düzenlemeleri yapabilmektedir.

Sorunlara (örneğin; üretimin azalması, maliyetlerin yükselmesi, karın azalması) etkileşim-etki sistemi yardımıyla çözüm getirilmektedir.
Bu da, genellikle sorun ortaya çıkmadan gerekli önlemlerin alınması anlamına gelmektedir.
Başka deyişle, etkileşim-etki sistemi sorun ortaya çıkmadan ve çatışma başlamadan önce devreye girmektedir.

Likert Sistem 4T’ye inanıldığı ölçüde verimliliğin ve kârlılığın artacağını, çatışmaların azalacağını ve kurumsal performansın yükseleceğini savunmaktadır.
Ayrıca Likert, hiyerarşiyi ve otoriteyi tümüyle ortadan kaldırmak için “Sistem 5”i önermektedir.
Bu sistemde, örgüt üyelerinin otoritesi, çalışma grupları arasında bağlantı kurabilmek için üstlendikleri rollerden ve birden fazla çalışma grubuna üye olmalarından kaynaklanmaktadır.