Osmanlıda İslam Hukuku

Osmanlıda İslam Hukuku

Osmanlıda esas itibariyle İslam hukuku etkili olmuş ancak örfi hukuk da önemli bir yer tutmuştur.

Kuran ve sünnette (hadis), özel hukuk ilişkilerinin kamu hukuku ilişkilerinden daha fazla yer tuttuğu görülmektedir.

Kamu hukuku alanındaki boşlukların, örneğin idare ve vergi hukukuna ilişkin boşlukların,

daha çok örf ve âdet ve maslahat (kamu yararı) gibi kaynaklarla doldurulduğu söylenebilir.

Dolayısıyla bunlara, İslam hukukunun yardımcı kaynakları denir (Anayurt 2005: 59; Gözübüyük 2016: 16).

Fakat Tanzimat ile birlikte Batı hukukundan da etkilenme söz konusu olmuştur.

Bu etki, cumhuriyet döneminde daha belirgin olmuştur.

Bu dönemleri incelemekte yarar vardır.

Osmanlı döneminde, 1839’da Tanzimat’ın ilanıyla cumhuriyetin ilanı arasında, hukuk kurallarında birlik sağlanamamıştır.

Gerçekten bu dönemde bir yandan İslam hukukunu esas alan yasalar diğer yandan Fransız menşeli yasalar uygulanmıştır.

Bu da hukukta ikiliğe, çelişkilere yol açmıştır.

Buna bağlı olarak da Osmanlı yasalaştırma hareketlerinin çok da başarılı olduğu söylenemez (Kalabalık 2018: 147).