Örgüt ve çevre ilişkisini inceleyen durumsallık teorilerinin sonuçları 

İşletme Yönetimi

Örgüt ve çevre ilişkisini inceleyen durumsallık teorilerinin sonuçları

Burns ve Stalker çevrenin durağanlığına ya da değişkenliğine göre örgüt yapılarını mekanik ve organik olarak ikiye ayırmıştır.
Araştırma sonucunda elektronik, araştırma geliştirme sektörü gibi hızlı değişen çevrelerde işletmelerin, yatay ve dikey eksende bilgi akışını rahat sağlayabilmesi için organik örgüt yapısını kullanması gerektiği belirtilmiştir.

Organik örgütlere göre daha yavaş, daha tahmin edilebilir, suni ipek üreticileri gibi durağan çevrelerde faaliyet gösteren işletmeler daha formal ve bilgi akışının
yukarıdan aşağıya olduğu otoriter anlayıştaki mekanik örgüt yapısına uygundurlar.
Yaratıcılık ve yenilik, kesin sınırları çizilmiş görev ve rol tanımlarının ve yüksek hiyerarşik kontrolün olduğu mekanik örgütlerde oldukça limitlidir.

İşletme için yenilik ve yaratıcılık önemli bir kriter ise işletme içi birimler arasında yüksek düzeyde koordinasyonun sağlandığı ademi-merkeziyetçi organik örgüt yapısı daha uygun olacaktır.
Lawrence-Lorsch dış çevreyle ilgili çevresel belirsizlik ve iç çevreyle ilgili farklılaşma ve bütünleşme unsurlarını ele almıştır.

Araştırma sonucunda belirsizliğin yüksek olduğu (değişim hızının yüksek olduğu) çevrelerde belirsizliğin düşük olduğu çevrelere kıyasla örgütsel farklılaşmanın ve bütünleşmenin yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Lawrence ve Lorsch’a göre yüksek düzeyde farklılaşmış yapılar bütünleşme yani koordinasyon sorununa dikkat etmelidirler.

Ayrıca verimli olabilmek için örgütler içinde bulundukları çevreye uyum sağlayan yapıları kullanmalıdırlar.
Bu sonucuyla araştırma Burns ve Stalker’in çalışmasını destekler niteliktedir.

Emery ve Trist örgütlerin etkilendikleri çevre tiplerini çevre tiplerini değişim hızı ve çevre değişkenleri arasındaki karşılıklı ilişkilerin gücü (karşılıklı bağlılık) boyutlarına göre sınıflandırmışlardır.

Bu çevre türleri, basitten karmaşığa doğru, durgun – rastlantısal (placid-randomized) çevre, durgun – gruplanmış (placid-clustered) çevre, dengesiz – tepkisel (disturbed-reactive) çevre ve çalkantılı (turbulent-field) çevre şeklinde sıralanmaktadır.

Emery-Trist’in çalışması sonucunda örgütün belirsizliğine ve diğer örgütlere bağımlılığına göre çevre modelleri belirlenmiştir.
Durgun-dağınık çevre türünde daha hesaplanabilir planlar yapılıp kararlar verilirken daha karmaşığa doğru ilerledikçe çevrede değişim hızı ve karşılıklı bağımlılık arttğı için sezgisel kararların verilmesi gerekmektedir.

Bu sınıflandırma her bir çevre türünde örgütün nasıl davranacağının belirlenmesi açısından oldukça önemli bir Durumsallık yaklaşımıdır.
Duncan, çevreyi basit-karmaşık ve statik-dinamik olmak üzere iki boyutta değerlendirmiştir.
Araştırma sonuçlarında karmaşık-dinamik çevrede karar vericilerin çok yüksek oranda belirsizlik içinde olduklarını tespit etmiştir.

Ayrıca sonuçlar çevre üzerinde statik-dinamik boyutun basit-karmaşık boyutundan çok daha fazla etkisi olduğunu da göstermiştir.
Bu araştırma sonucuna göre işletmeler, daha etkin ve verimli  sonuçlar alabilmek için karar mekanizmalarını çevreye uygun şekilde oluşturmalıdır.