Muvazaa ve İnançlı İşlem

Muvazaa ve İnançlı İşlem

İnançlı işlemde inanan, sahibi olduğu bir hakkı (örneğin bir taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkını) inanılana (mutemet) devreder.

Devrin amacı; devralanın (inanılan/mutemet), devredilen hakkı aralarındaki anlaşmaya göre kullanmasıdır.

Örneğin taraflar devredilen taşınmazın belirli bir süre inanılanın mülkiyetinde kalmasını, bazı şartlar gerçekleşince üçüncü bir kişiye devretmesini (veya inanana iadesini) öngörmüş olabilir.

Taraflar bir alacağın teminatı olması için taşınmaz üzerinde rehin kurmak yerine taşınmazı satışa konu ettiklerinde böyle bir durum söz konusudur.

Burada taraflar devre konu hakkın devrini gerçekten arzu ettiklerinden, muvazaadan söz edilemez.

İnanç anlaşmasında, inanılan, kendisine devrolunan hakkı belirli bir şekilde kullanmayı taahhüt etmektedir.

İnanılanın bu taahhüdü, inanan (devreden) için bir alacak hakkı doğurur.

Bu alacak hakkının konusunu, devredilen mülkiyetin nasıl kullanılacağına dair inanç anlaşmasıyla getirilen sınırlamalara uyulmasına yönelik kişisel talepler oluşturur.

Bu hakkın konusunu, hakkın inanç anlaşmasına göre kullanılmasından sonra bir üçüncü kişiye veya inanana devri oluşturuyorsa kural olarak bu taahhüt de geçerlidir.

Ancak bu taahhüdün konusu bir taşınmazın devri ise bunun da resmi şekilde yapılması gerekeceğinden her iki taahhüdün de şekle aykırılık yüzünden geçersiz sayılması gerekir.

Çünkü taşınmazın iadesine ilişkin inanç anlaşması, satışın bir unsuru olduğundan bunun resmi şekilde yapılan satış sözleşmesine yansıtılması gerekir.

Bu yapılmadığından görünüşteki satış sözleşmesi tarafların gerçek arzularını yansıtmadığından muvazaalı, bu nedenle geçersizdir.

Gizli işlem (inanç anlaşması) ise şekle uygun olmadığından geçersiz sayılmalıdır ancak uygulamada bu ayrım yapılmaksızın taşınmaz satışına ilişkin olsa bile inançlı temlik geçerli sayılmaktadır.