Müteselsil Borçluluk İlişkisi

Müteselsil Borçluluk İlişkisi

Müteselsil borçluluk, TBK m. 162 vd. hükümlerinde düzenlenmiştir.

TBK m. 162 hükmüne göre,

“(1) Birden çok borçludan her biri, alacaklıya karşı borcun tamamından sorumlu olmayı kabul ettiğini bildirirse, müteselsil borçluluk doğar.

(2) Böyle bir bildirim yoksa, müteselsil borçluluk ancak kanunda öngörülen hâllerde doğar.”

Bu hükme göre müteselsil borçluluk, tarafların anlaşması ya da kanundan doğar. Müteselsil borcun kaynağı sınırlı sayıdadır.

Müteselsil borç, alacaklının birden çok borçlunun her birinden borcun tamamının ifasını isteyebildiği ve borcun tamamı ifa edilinceye kadar borçluların tamamının sorumlu olduğu borç ilişkisidir.

Diğer bir deyişle alacaklının karşısında birden fazla borçlu varsa ve borçlulardan her biri borcun tamamından sorumluysa müteselsil borçluluk ilişkisi mevcuttur.

Mesela (B1), (B2) ve (B3), (A)’ya karşı 30.000 TL ödemek konusunda müteselsil borçlu ise (A) bu paranın tamamının ödenmesini dilerse bu borçlulardan sadece birinden veya ikisinden ya da hepsinden isteyebilir.

Kendisine talep yöneltilen borçlu, buna itiraz edemez ve borçluların kendi aralarında borcun ne kadarından sorumlu oldukları konusunda anlaşma yapmaları alacaklıyı hiçbir şekilde bağlamaz.

Borçlulardan birisi borcu ödeyince borç bütün borçlular için sona erer.

TTK m. 7 hükmüne göre iki veya daha fazla kimse içlerinden biri için ticari bir iş nedeniyle birlikte borç altına girdikleri takdirde borçlular borçtan müteselsilen sorumlu olur.

Bu durumda kanundan doğan bir müteselsil borçluluk ilişkisi söz konusudur.

Müteselsil borç ilişkisinde borçlulardan her birinin borcu diğerine göre fer’i nitelikte değildir ve her bir borçlunun borç konusu aynıdır.

Borçlulardan biri diğerlerinin haberi olmadan borcun tamamını ödese bile her birinin borcu sona erer.

İştirak (elbirliği) hâlinde borç ilişkisi varsa müteselsil borçluluk yoktur.

İştirak hâlinde borç ilişkisinde alacaklı ifayı borçluların tümünden istemek zorundadır ve borçlular da borcu ancak birlikte ifa edebilirler.

İştirak hâlinde malik olunan taşınmazı satan ortakların mülkiyeti nakil borcu böyledir.