MALİ BORÇLARIN TANIMI VE ÖNEMİ

MALİ BORÇLARIN TANIMI VE ÖNEMİ

İşletmeler gereksinim duydukları “nakit” fonların bir kısmını dışarıdan borçlanarak sağlayabilirler.

İşletmeye nakit para girişi sağlayan ve geri ödenmeleri de nakitle yapılacak olan işletme dışından sağlanan bu borçlar mali borç (finansal borç) olarak nitelendirilir.

Mali borçlar, bankalardan veya diğer finansal kuruluşlardan kredi şeklinde sağlanabileceği gibi borçlanma senedi niteliğinde menkul kıymet çıkartıp satılarak para ve sermaye piyasalarından da sağlanabilir.

İşletmenin nakit gereksiniminin karşılanması açısından mali borçlar son derece önemli bir kaynak unsurudur.

Ancak bu borçlar işletme için bir faiz yükü oluşturur ve hem anapara hem de faizin geri ödenmesi gerekir.

Eğer işletme bu kaynakları uygun ve verimli bir şekilde kullanamazsa hem geri ödeme güçlüğüne düşebilir hem de faiz gideri nedeniyle kârlılığı yok olabilir.

Yabancı kaynakların finansman giderleri esas itibarıyla doğdukları dönemin giderleri arasında yer almalıdır.

TMS 23 Borçlanma Maliyetleri Standardına göre özellikli bir varlığın elde edilmesi, inşası veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilebilen borçlanma maliyetleri, bu varlığın maliyetinin bir parçasını oluşturur.

Diğer borçlanma maliyetleri ise borçlanmanın niteliğine ve yöntemine bakılmaksızın oluştukları dönemde finansman gideri olarak tahakkuk ettirilir.

Özellikli varlıklar, amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma getirilebilmesi zorunlu olarak uzun bir süreyi gerektiren varlıklardır.

Finansal varlıklar ve kısa süre içerisinde üretilen veya imal edilen stoklar özellikli varlık değildir.

Elde edildiklerinde amaçlanan kullanıma veya satışa hazır hâle gelen varlıklar da özellikli varlık değildir.

Mali borçların ne şekilde sağlandığı ve ne zaman geri ödenmesi gerektiğini görebilmek için olayın niteliğine ve borcun vadesine göre ayrı ayrı hesaplar açılmalıdır.

Tekdüzen Hesap Planı’nda kısa ve uzun vadeli mali borçların izlenmesi için aşağıdaki ana hesaplar kullanılır:

Kısa ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklarda yer alan Mali Borçlar grubundaki

302/402 kodlu “Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri (-)”;

308/408 kodlu “Menkul Kıymetler İhraç Farkları (-)” hesapları negatif pasif düzenleyici hesaplardır.

Pasifi düzenleyici hesaplar pasif kalemlerin gerçek değerleri ile gösterilmesini sağlamak amacıyla kullanılır.

Bu hesaplarda meydana gelen artışlar ilgili hesabın borcuna, azalışlar ise alacağa kaydedilirler.

30 MALİ BORÇLAR grubu,
kredi kurumlarına olan kısa vadeli borçlar ile kısa vadeli para piyasası araçları ile sağlanan krediler ve vadesine bir yıldan daha az bir süre kalan uzun vadeli mali borçların anapara taksit ve faizlerini kapsar.

40 MALİ BORÇLAR grubunda ise
bilanço tarihi itibarıyla vadesine bir yıldan daha uzun süre olan, banka ve diğer finans kuruluşlarından alınan krediler ile işletmece sermaye piyasalarından yararlanarak borçlanma amacıyla ihraç edilmiş olan menkul değerler yer alır.