İptal Hakkı ve Yanılanın Tazminat Yükümlülüğü

İptal Hakkı ve Yanılanın Tazminat Yükümlülüğü

Esaslı yanılgıya düşen tarafa sözleşmeyi iptal hakkı tanınmıştır.

Ancak bunun için yanılgıya düştüğünü anladığı andan itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre içinde diğer tarafa iptal beyanında bulunması gerekir.

Burada bir beyanda bulunma yüklentisi olduğunu söyleyebiliriz.

Yüklentiye aykırı davranmanın hukuksal sonucu, yanılanın sözleşmeye onay vermiş sayılmasıdır.

Böylece kuruluşundaki irade sakatlığı nedeniyle hükümsüz olan sözleşme baştan itibaren geçerli duruma gelir.

Bu nedenle hükümsüzlüğün bu türüne düzelebilir hükümsüzlük denir.

Yanılan, süresi içinde olmak kaydıyla iptal hakkını kullanabilir.

Ancak TBK m. 34 yanılanın, yanıldığını dürüstlük kuralına aykırı olarak ileri süremeyeceğini öngörmektedir.

Özellikle karşı taraf, sözleşmenin yanılanın kastettiği anlamda kurulmasına razı olduğunu bildirmişse sözleşme bu anlamda kurulmuş sayılır.

Aksinin kabulü, hakkın kötüye kullanılmasına zemin hazırlamak olurdu.

Yanılan tarafın, satın aldığı malların piyasadaki durumunu gözleyerek spekülasyon yapmak amacı ile iptal hakkını kullanmayı geciktirmesi;

uygun bulduğu bir zamanda iptal hakkını kullanması da hakkın kötüye kullanılması sayılır çünkü karşı tarafın yanılmasında hiçbir kusuru olmayan diğer tarafın

böyle bir davranıştan zarar görmesine izin verilmesi dürüstlük kuralına aykırı olur.

Yanılan kusurlu da olsa sözleşmeyi iptal edebilir ancak bu takdirde karşı tarafın sözleşmenin hükümsüzlüğü nedeniyle uğradığı zararı tazmin etmek zorundadır (TMK m. 35).

Bu, kanunla düzenlenmiş bir culpa in contrahendo sorumluluğudur.

Tazmini gereken zarar olumsuz (sözleşmenin geçerli olduğuna duyulan güven yüzünden uğranılan) zarardır.