İfayı Yapacak Şahıs

İfayı Yapacak Şahıs

Normal olarak borç, borçlu tarafından yerine getirilir ancak üçüncü kişinin ifası da kural olarak geçerlidir.

TBK m. 83 hükmünde borcun kim tarafından ifa edileceği düzenlenmiştir.

TBK m. 83 hükmüne göre, “Borcun, bizzat borçlu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkça borçlu, borcunu şahsen ifa etmekle yükümlü değildir.”

Borçlu borçlanılan edimi kaideten şahsen ifa etmek zorunda değildir.

Bu hükme göre bizzat borçlu tarafından ifada alacaklının menfaati varsa borcun borçlu tarafından ifa edilmesi gerekir.

Alacaklının da üçüncü kişinin ifasını kaideten kabul etmesi gerekir. Aksi hâlde alacaklı ifayı reddederek alacaklı temerrüdüne düşmüş olur.

Borçlu borcu bizzat ifa zorunda olduğu hâllerde yerine başkasını ikame etmesi mümkün değildir ancak borçlunun kendi idaresi altında yardımcı şahıs, yani ifa yardımcısı kullanması mümkündür.

Bu belirleme borç ilişkisinin niteliğine göre yapılır.

Örneğin, bir ameliyat yapma borcu altına giren doktor kendi yerine başkasını ikame edemez fakat ameliyat sırasında yardımcı olarak asistan ve hemşire kullanabilir.

Burada söz konusu olan edim yardımcı şahıs kullanılmasına müsait bulunmaktadır.

İfanın başkasına bırakılıp bırakılmayacağı ile ifa yardımcısı kullanıp kullanmayacağı her borç ilişkisinde ayrı ayrı değerlendirilmelidir.

Yapmama borcu niteliği itibarıyla bizzat borçlu tarafından ifa edilir.

Yani kaçınma mükellefiyetine borçlunun şahsen riayet etmesi gerekir.

Ayrıca tarafların anlaşmasıyla da üçüncü bir kişinin ifayı gerçekleştiremeyeceği düzenlenebilir.

TBK m. 83 hükmü yedek hukuk kuralıdır.