Hisse Senetleri

Hisse Senetleri

Hisse senetleri, sermayesi paylara bölünmüş ortaklıklar tarafından çıkarılan ve ortaklık sermayesine katılma payını temsil eden menkul kıymetlerdir.

Ülkemizde anonim şirketler tarafından çıkarılan ve bir ortaklık belgesi olan hisse senedini elinde bulunduran kişi,

hisse senedini çıkaran (ihraç eden) şirketin ortağıdır ve şirketin kârından pay alır.

Hisse senedi sahibinin elde ettiği kâr payı geliri, şirketin faaliyetlerine bağlı olarak yıldan yıla değişir ve bu değişmeler hisse senedinin piyasa değerini (fiyatını) etkiler.

Dolayısıyla hisse senedi sahibi hisse senedini elinde bulundurarak hem temettü geliri hem de hisse senedinin piyasa fiyatında meydana gelen artıştan kaynaklanan gelir gibi iki farklı getiri elde etmeyi bekler.

Hisse senedinin piyasa fiyatı, o hisse senedine olan arz ve talep koşullarına göre belirlenen bir fiyattır.

Tahvillerden farklı olarak hisse senetlerinde aşağıdaki gibi pek çok farklı değer (fiyat) ortaya çıkabilir.

• Nominal değer (itibari değer veya kayıtlı değer); bir hisse senedinin üzerinde yazılı olan değerdir.

Anonim şirketlerin sermaye tutarının hisse sayısına bölünmesiyle bulunan değeri ifade etmektedir.

• Değer değeri; bir işletmenin öz kaynak toplamının hisse senedi sayısına bölünmesiyle bulunan değerdir.

Faaliyetine devam bir işletmede bir hisse senedinin değer değeri, genellikle nominal değerinden daha yüksektir.

Çünkü öz kaynak toplamı içinde sermaye, dönem kârı ve geçmiş yıllar kârları ile dönem zararı ve geçmiş yıllar zararları da yer alır.

Bu nedenle faaliyetlerine devam eden bir işletmede genellikle öz kaynak toplamı, sermaye tutarından daha fazla olur.

Faaliyetlerine devam eden bir Anonim Şirket’in sermaye artırımı yaparak halka arz ettği (halka satışa sunduğu)

hisse senetlerinin ihraç değeri genellikle mevcut hisse senetlerinin defter değerine yakın bir değer olarak belirlenir.

Çünkü bu hisse senetlerini satın alarak şirketin ortağı olan kişiler, şirketin tüm öz kaynakları üzerinde hak sahibi olurlar.

• İhraç değeri; hisse senetlerinin şirket tarafından çıkarılışı (ihraç) aşamasında satışa sunulduğu fiyattır.

Genel olarak yeni kurulan şirketler çıkardıkları hisseleri nominal değerle satmakla birlikte,

faaliyetine devam eden ve kârlılığı yüksek olan işletmeler sermaye artırımında çıkardıkları hisse senetleri için nominal değerin üzerinde bir fiyat belirler.

Ülkemizdeki yasal düzenlemelere göre hisse senetleri, nominal değerinin üzerinde bir ihraç fiyatıyla satılabildiği hâlde nominal değerinin altında bir ihraç fiyatıyla satılamaz.

• Piyasa değeri; piyasadaki arz ve talep koşullarına göre belirlenen ve borsa mevcutsa genellikle borsa fiyatı ile eş anlamlı olarak kullanılan fiyattır.

İşletmenin temettü dağıtım politikası, yıllara göre kârlılık durumundaki değişmeler,

faaliyet başarısı, rekabet durumu, yöneticilerin vasıfları gibi işletmeye bağlı pek çok nicel ve nitel faktör ile piyasa koşullarındaki ve ekonomideki değişmeler arz ve talebin,

dolayısıyla piyasa ve borsa fiyatının artmasına veya azalmasına yol açar.

• Tasfiye değeri; işletmenin tasfiyesi yani işletmenin faaliyetlerinin sona ermesi durumunda, işletmenin tüm varlıklarının satılması ve tüm borçlarının ödenmesinden sonra kalan tutarın, hisse senedi sayısına bölünmesi sonucu bulunan değerdir.

• Gerçek değer; işletmenin gelir yaratma potansiyeli ve yatırımcıların bu hisse senedinden bekledikleri kazanç oranına göre bir takım teknikler kullanılarak hesaplanan ve yatırımcıların o hisse senedi için ödemeye hazır oldukları değerdir.

Hisse senedi değerleme yöntemleri kullanılarak hesaplanan gerçek değer, piyasa değerinin üzerinde ise yatırımcı bu hisse senedini alma kararına varacaktır.

Faaliyetlerine devam eden A Anonim Şirket’inin mevcut öz kaynak tutarı T500.000’dır.

Şirketin T1 nominal değerli mevcut hisse senedi sayısı 100.000 adet iken bu şirketin T200.000 sermaye artırımı yaparak bu tutarı temsil eden hisse senetlerini halka arz etmesi hâlinde,

halka satışa sunulan hisse senetlerinin yaklaşık olarak ihraç değeri ne olur?

Kaç adet hisse senedi satışa sunulmalıdır?

A Anonim Şirket’inin hisse senetlerinin mevcut değer değeri, mevcut öz kaynak tutarının, mevcut hisse sayısına bölünmesiyle bulunur.

Mevcut hisse senetlerinin nominal değeri=T1

Mevcut hisse senetlerinin defter değeri= 500.000 / 100.000 =T5’dir.

T200 000 sermaye artırımı için şirketin T1 nominal değerli 200.000 adet hisse senedi ihraç etmesi gerekmektedir.

Şirket bu hisse senetlerini genellikle mevcut hisse senetlerinin defter değeri olan T5’lik bir fiyat ile satmak isteyecektir.