Geçerli Olmayan Sebebe Dayalı İfa

Geçerli Olmayan Sebebe Dayalı İfa

Geçerlilik koşullarını taşımayan borca örnek olarak kesin hükümsüz sözleşme ilişkileri verilebilir.

Örneğin sözleşmenin kurulmasından önce konusu imkânsız olan, geçerli şekil şartına uyulmamış olan, irade sakatlığı nedeniyle iptal hakkı kullanılarak ortadan kaldırılan sözleşmelerden doğan edimlerin ifası hâlinde geçersiz bir sebebe dayalı zenginleşme söz konusudur.

Hukuka ve ahlaka aykırı sözleşmeler TBK m. 27 hükmüne göre kesin hükümsüzdür yani geçerli olarak doğmadıkları için bir borca veya hakka neden olmazlar ancak bu tip sözleşmelerden doğan borcun ifasına ilişkin TBK m. 81 şöyle bir düzenleme getirmiştir: “Hukuka veya ahlaka aykırı bir sonucun gerçekleşmesi amacıyla verilen şey geri istenemez.

Ancak, açılan davada hâkim, bu şeyin Devlete mal edilmesine karar verebilir.”

Bir Devlet memuruna bir işin görülmesi için rüşvet verildiği hâlde karşılıklı birbirine uygun irade açıklamaları ile oluşan sözleşme kuşkusuz baştan geçersizdir.

Buna rağmen rüşvet olarak verilen miktar sebepsiz zenginleşme kapsamında geri istenemez ancak hakkaniyet zenginleşenin de zenginleşmeye sahip olmasını tasvip etmediğinden açılan davada zenginleşmenin Devlete iade edilmesi mümkündür.