Avans Şeklindeki Krediler

Avans Şeklindeki Krediler

Bankaların maddi kıymetlerin rehni karşılığı ve bir vade veya olayın doğması ile sınırlı olmak üzere verdikleri kredilere “avans” şeklinde kredi denilir.

Mal, senet, kıymetli maden, menkul kıymetler gibi maddi kıymetler karşılığı olarak verilir.

Teminat olarak kullanılan kıymete göre senet karşılığı avans, mal karşılığı avans, akreditif karşılığı avans gibi isimler alabilmektedir.

Avans şeklindeki krediye ilişkin faiz, vade sonunda kredi hesabına alacak yazılır ve işletme vade sonunda bankaya olan borcunu faizi ile birlikte ödeyerek hesabı kapatır.

Bu kredide hesabın açılış ve kapanış tarihleri arasında hesaptan para çekme veya yatırma işlemi gerçekleşmez.

ÖRNEK:

İşletme, 1 Eylül 2012 tarihinde “A” Bankasından rehin senedi karşılığı (varant) ₺ 1.000 tutarlı, 3 ay vadeli avans şeklinde kredi almıştır.

Rehnedilen ticari malın maliyeti ₺1.250’dir. Kredi tutarı bankadan aynı gün nakden çekilmiştir.

Bu işlemde aslında iki ayrı olay gerçekleşmiştir:

• İşletmenin kasasına ₺ 1.000 para girişi olurken bankaya olan kredinin anapara borcu ₺1.000 olarak doğmuştur.

• İkinci olay ise ₺1.250 maliyetli ve mülkiyeti işletmeye ait olan malların bankaya rehin edilmesidir.

Malların mülkiyeti hâlâ işletmeye ait olmasına karşın işletmenin bu mallar üzerinde serbest tasarruf hakkı kalmamıştır.

Mallar işletmenin deposunda değil, umumi mağazadadır.

Mallar işletmenin deposundan umumi mağazaya teslim edilmiş olsa bile mülkiyet hâlâ işletmede olduğu için aslında finansal nitelikli bir işlem doğmamıştır.

Ancak malların rehnedildiği bilgisi önemli bir bilgi olduğu için bu durum ya Nazım hesaplarda ya da alt hesaplarda izlenmelidir.

1 Eylül 2012 tarihinde kredinin nakden alınması kaydı:

Nazım Hesaplar, finansal nitelikli olmayan, dolayısıyla bilanço unsurlarını etkilemeyen olayların izlenmesi için kullanılan açıklayıcı ve istatistiki bilgi sağlayan hesaplardır.
Rehnedilen mallar, Nazım hesaplar yerine Ticari Mallar hesabının alt hesaplarında da izlenebilir.

ÖRNEK:
İşletme, 1 Eylül 2012 tarihinde “A” Bankasından rehin senedi karşılığı (varant)₺1.000 tutarlı, 3 ay vadeli avans şeklinde aldığı krediyi vade tarihinde ödeyememiştir.

Rehnedilen ₺1.250 maliyetli ticari mallar ₺1.200’ya satılmış ve A Bankası, anapara ve ₺50 işlemiş faizi düştükten sonra kalan tutar için bir çek vermiştir.

İşletmenin borcunu ödeyememesine ilişkin bu durumu nasıl kaydededersiniz?