Finansal Sistem ve Finansal Piyasalar / FİNANSAL PİYASALARIN SINIFLANDIRILMASI – 1

Finansal Sistem ve Finansal Piyasalar

FİNANSAL PİYASALARIN SINIFLANDIRILMASI – 1

Finansal piyasaları farklı açılardan sınıflandırmak mümkündür.

Aşağıda daha çok benimsenen sınıflandırmalara yer verilmiştir.

Finansal varlığın niteliğine göre;

• Borç piyasaları
• Öz sermaye piyasaları

Finansal varlığın süresine göre;
• Para piyasaları
• Sermaye piyasaları

Finansal varlığın ilk kez alınıp satılmasına göre;
• Birincil piyasalar
• İkincil piyasa

Ödemelerin hemen ya da gelecekte yapılmasına göre;

• Nakit ya da spot piyasalar
• Vadeli piyasalar

Örgütlenme durumuna göre;
• Örgütlenmiş piyasalar (Organize Piyasalar)
• Örgütlenmemiş piyasalar (Organize olmamış piyasalar, tezgâh üstü piyasalar)

Borç Piyasası ve Öz sermaye Piyasası: Finansal piyasalarda en yaygın biçimde kullanılan finansman yöntemi borçlanmalardır.

Borç, bankalardan sağlanabileceği gibi borçlanma araçları ihraç edilerek tasarruf sahiplerinden de sağlanabilir.

Borçlanma araçlarının iki temel özelliği, belirlenmiş bir vadesinin ve faizinin olmasıdır.

Borç alanlar, vade içinde faizi ve anaparayı ödemek zorundadır.

Borçlanma amacına bağlı olarak borcun vadesi kısa ya da uzun olabilir.

Hazine bonoları, devletin kısa süreli fon ihtiyacını karşılamada en çok kullandığı para piyasası araçlarındandır.

İşletmeler de yine kısa süreli fon ihtiyacını karşılamada banka kredilerini ve finansman bonolarını kullanabilmektedir.

Öz sermaye piyasasında hisse senedine yatırım yapan yatırımcılar kuruma ortak olmakta, kurumun kârı ve varlıkları üzerinde hakka sahip olmaktadır.

Ayrıca hisse senedi sahipleri kuruma ortak oldukları için oy hakkına ve yöneticileri belirleme hakkına da sahiptirler.

Ortaklık hakkı veren finansman araçlarıyla borçlanma araçlarının diğer bir farkı faiz ödemesi yapıldıktan sonra ortaklara kâr payı ödemesinin yapılabilmesidir.

Tasfiye durumunda da borç verenlerin öncelik hakkı vardır; tasfiye sonucunda önce borçlulara ödeme yapılır, kalan özsermaye sahiplerine ödenir.

Ülkemizde özel kurum tahvillerinde vade en az 2 yıl, devlet tahvillerinde ise bir yıl olmaktadır.