4857 Sayılı İş Kanunu’ndaki Çalışma Süreleri ve İşyeri Hekimi ve İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanının Çalışma Süreleri ile İlişkisi

İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma Yükümlülüğünün ve Bunların Çalışma Sürelerinin Hukuki Temelleri

4857 Sayılı İş Kanunu’ndaki Çalışma Süreleri ve İşyeri Hekimi ve İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanının Çalışma Süreleri ile İlişkisi

İşyerinde uygulanacak çalışma süreleri İş Kanunu m. 63’te düzenlenmiştir.

Buna göre haftalık çalışma süresi azami kırk beş saattir.

Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık kırkbeş saatin üstünde yapılan çalışmalar, fazla çalışma olarak adlandırılır ve bu çalışmalar, normal ücretin %50 oranında arttırılması suretiyle ödenir (İş K. m. 41).

İşyeri hekimi ve iş sağlığı güvenliği uzmanı da, çalışma süresi bakımından bu genel çerçeveye tabidir.

Ancak 6331 sayılı Kanun’da ve bu Kanun’a ilişkin yönetmeliklerde, bahsedilen genel çerçeve yanında bazı özel düzenlemelere de yer verilmiştir.

İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik (İGUY) m. 12’de iş güvenliği uzmanlarının çalışma sürelerinin asgari sınırı belirlenmiştir.

Buna göre;
a) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ayda en az 10 dakika.
b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ayda en az 20 dakika.
c) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ayda en az 40 dakika.

İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik (İHY) m.12’de de işyeri hekimlerinin çalışma süreleri düzenlenmiştir.

Buna göre;
a) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ayda en az 5 dakika.
b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ayda en az 10 dakika.
c) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ayda en az 15 dakika.

Söz konusu süreler dikkate alındığında, işyerindeki çalışan sayısına göre iş güvenliği uzmanlarının veya işyeri hekimlerinin iş sözleşmelerinin kısmi veya tam süreli olarak belirlenmesi mümkündür.

Buna ek olarak, tam süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan işyeri hekimlerinin veya iş güvenliği uzmanlarının haftalık azami çalışma süresinden fazla çalışmaları halinde, fazla çalışmaya hak kazanmaları da -belirli şartlar altında- mümkündür.

Kanun koyucu, iş güvenliği uzmanlarının fazla çalışma ücretine hak kazanabilmelerinin, yalnızca tam süreli iş sözleşmesiyle çalıştıkları işyerinde yapılması halinde mümkün olacağını  düzenlenmiştir (İGUY m. 12/6).

İşyeri hekimleri bakımından da; kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan, yöneticilik görevi bulunmayan hekimlerle, aile hekimleri dışındaki hekimlerin yalnızca tam süreli iş sözleşmesiyle çalıştıkları işyerlerinde fazla çalışma yapabilecekleri hükmünü düzenlenmiştir.

Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan, yöneticilik görevi bulunmayan ve aile hekimi statüsündeki hekimlerin kamu haricinde özel sektör işyerlerinde işyeri hekimliği yapabilecekleri ve fazla çalışma ücretine hak kazanabilecekleri düzenlenmiştir (İHY 12/6).