Sürekli Sözleşmelerde Geçersizlik

Sürekli Sözleşmelerde Geçersizlik

Sürekli edimli sözleşmelerde borçlar ifa edilmeye başlanmışsa hükümsüzlük yaptırımının uygulanması adalete uygun olmayan sonuçlar doğurabilir.

Geçersiz bir kira veya hizmet sözleşmesi birkaç ay uygulandıktan sonra hükümsüzlük anlaşılırsa böyle bir durum söz konusu olur.

Hizmet sözleşmesi bakımından TBK m. 394/III’de bu konuda özel bir düzenleme bulunur.

Madde hükmü şu şekildedir:

“Geçersizliği sonradan anlaşılan hizmet sözleşmesi, hizmet ilişkisi ortadan kaldırılıncaya kadar, geçerli bir hizmet sözleşmesinin bütün hüküm ve sonuçlarını doğurur.”

Buna göre sözleşmenin ifa edilen kısımları geçerliymiş gibi işlem görecek, ifa edilen edimlerin iadesi gerekmeyecektir.

Sürekli edimli diğer sözleşmeler bakımından da bu görüş kabul edilmezse, bu takdirde ifa edilmiş borçlar bakımından vekâletsiz iş görme veya sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde iade borçları gündeme gelecektir.

İptal edilebilirlikte ise kural olarak iptalin geçmişe etkili olmadığı, haklı sebeple ileriye etkili fesih imkânı bulunduğu kabul edilebilir.

Bazen kanun kısmi hükümsüzlük hakkında özel bir düzenlemeye yer verebilir.

Örneğin aşılmaması gereken bir fiyat veya ücret sınırının aşılması durumunda sözleşmenin üst sınır üzerinden geçerli olacağı öngörülebilir.

Örneğin bk. Avukatlık K. m. 163/II; TKHK m. 4/I; TTK m. 1530/I, TBK m. 88/II.