Müteselsil Alacaklılık İlişkisi

Müteselsil Alacaklılık İlişkisi

Müteselsil alacaklılıkta bir borcun birden fazla alacaklısı vardır.
Müteselsil alacaklılık ya kanundan ya da tarafların anlaşmasından doğar. Alacaklıların birden fazla olduğu borç ilişkilerinde eğer alacaklıların her biri tek başına borçludan bütün borcun ifasını isteyebiliyorsa ve borçlu, alacaklılardan birine ifada bulunduğu zaman diğerlerine karşı da borcundan kurtuluyorsa alacaklılar arası teselsül vardır.

Borçlunun karşısında birden fazla alacaklı bulunan her durumda bunların müteselsil alacaklı olduğu söylenemez.
Eğer alacaklıların her biri borçludan sadece borcun bir kısmının ifasını isteyebiliyorsa alacaklılar arası teselsül değil, kısmi alacaklılık vardır.

Borçlunun borcunun ifası ancak bütün alacaklılar tarafından birlikte istenebiliyorsa ve borçlu borcu hepsine birlikte ifa mecburiyetindeyse elbirliği hâlinde alacaklılık vardır.
Elbirliği hâlinde alacaklılıkta hiçbir alacaklı tek başına borçludan borcun ifasını isteyemez ve borçlu alacaklılardan sadece bazısına ifada bulunarak borçtan kurtulamaz.
Bu nedenle elbirliği hâlinde alacaklılık, alacaklı teselsülünden farklıdır.
Miras ortaklığı devam ettiği sürece mirasçıların miras bırakandan intikal eden alacak hakları için elbirliği hâlinde alacaklılık vardır (TMK m. 640).

Alacaklı teselsülünde alacaklıların her biri tek başına borçludan ifayı isteyebilir.
Borçlu, talep üzerine veya kendiliğinden arz ettiği ifayı kabul ederek borcu sona da erdirebilir.
Bir alacaklının mahkemeye veya icraya başvurduğunun bildirilmesi üzerine diğer alacaklıların ifayı talep imkânı sona erecektir.

Bir alacaklının alacaklı temerrüdüne düşmesi üzerine diğerleri de alacaklı temerrüdüne düşmüş olmaz fakat borçlu, TBK m. 107 uyarınca edimi tevdi yoluna başvurursa diğer alacaklıların hakları da son bulur.

Alacaklılar arası teselsülde borçlu, kural olarak hangi alacaklıya ifada bulunursa bulunsun borçtan kurtulur.
Başka bir ifadeyle borçlunun ifada bulunacağı alacaklıyı seçme hakkı vardır.
Borçlunun alacaklılardan birine ifada bulunmakla bütün borcundan kurtulabilmesi, borcun tümünü ifa etmesine bağlıdır.
Eğer henüz ifa edilmeyen bir kısım varsa bu kısmı da her alacaklı isteyebilir.

Alacaklılardan istediğine tamamen ifada bulunmakla hiç ödeme yapmadığı alacaklıya karşı da borçtan kurtulabilen borçlu, edimin bölünebilir olması hâlinde, edimi dilediği gibi alacaklılar arasında paylaştırarak her birine kısmi ödeme yapmak suretiyle de borçtan kurtulabilir.