Gider Tahakkukları

Gider Tahakkukları

Gelir ve giderlere ilişkin gelir ve giderlerin kaydı tahakkuk esasına göre yapılır.

Tahakkuk esası, işletme ile ilgili işlemlerin, olayların ve diğer koşulların finansal etkilerinin, bu işlem, olay veya koşullarla ilgili olarak nakit girişi veya çıkışının olduğu dönemde değil, bunların oluştuğu dönemde kayda alınmasını ifade etmektedir (Cemalcılar ve Önce, 1999, s.629).

Eğer herhangi bir gider cari dönemde doğmuş, ancak bedeli gelecek dönemlerde ödenecekse; tahakkuk ilkesi gereği bu gider cari dönemin giderlerine yazılırken ödenecek bedel bir borç hesabına, yani gider tahakkukları hesabına kaydedilir.

Tekdüzen hesap planında bu amaçla kullanılan hesaplar; “381. Gider Tahakkukları” ve “481. Gider Tahakkukları” hesaplarıdır.

Örneğin ihraç edilen bir tahvilin faizinin vade sonunda ödenmesi, banka kredi faizinin vade sonunda anapara ile ödenmesi, kiralanan bir varlığın kira bedelinin sözleşme sonunda ödenmesi, elektrik, telefon gibi giderlerin kullanıldıktan sonra ödenmesi (aralık ayı için geçerli olabilecek bir örnektir) gibi ödemeler bu kapsamda değerlendirilir.

Söz konusu işin, olayın, işlemin ve hizmetin tamamlanması ile borç istenebilir duruma geldiğinde ve işletme tarafından ödendiğinde gider tahakkukları hesapları borçlandırılır.

İşletmeden istenebilir duruma gelmiş, ancak işletme tarafından ödenmemiş borçlar ise Gider Tahakkukları hesabından çıkartılarak, borcun türüne uygun bir borç hesabına kaydedilmelidir (Akdoğan ve Sevilengül, 2007, s.526).

ÖRNEK

Gider tahakkukları hesabının kalanı olan 21.962 tl bilanço yoluyla takip eden döneme devredilecektir.

TUAŞ işletmesi 31.01.20X2 tarihinde tahvilin vadesi bittiği için bir yıllık faiz bedeli olan 24.000’yı ödeyecektir.

Ödeme yapıldığında gider tahakkukları hesabı aşağıdaki gibi kapatılacaktır (vergi stopajı ihmal edilmiştir).

Her iki döneme ilişkin kayıtları birlikte değerlendirdiğinizde, gider tahakkukları hesabı sayesinde her dönemin faiz giderinin ait olduğu döneme kaydedildiğini ve böylelikle dönemsellik ilkesinin gereğinin yerine getirildiği görülmektedir.

Açıklamalardan da görüldüğü gibi gider tahakkukları hesabı, dönem içinde gerçekleşen ancak ödemesi takip eden dönem ve dönemlerde yapılacak olan giderlerin kaydında kullanılmaktadır.

Eğer ödeme bir yıldan daha uzun sürede yapılacaksa bu durumda ilk kayıtta kullanılacak hesap 481.Gider Tahakkukları hesabıdır.