Dönem Net Kârı

Dönem Net Kârı

Dönem net kârı, işletmenin faaliyet dönemine ilişkin vergi sonrası “net kâr” tutarını ifade etmektedir.

Bu tutar, “590 Dönem Net Kârı” hesabında izlenmektedir.

Sonuç hesaplarında yer alan “692 Dönem Net Kârı veya Zararı” hesabından aktarılan tutarlar “590 Dönem Net Kârı” hesabına alacak, “692 Dönem Net Kârı veya Zararı” hesabına ise borç kaydedilir.

İşletmenin tüm gelir ve giderleri (vergi ve yasal yükümlülük karşılıkları ve ertelenmiş vergi gelir ve gider etkileri dâhil) bir gelir tablosu hesabı olan “692 Dönem Net Kârı veya Zararı” hesabında toplandıktan sonra hesap alacak kalanı verirse; bu kalan işletmenin kârını gösterir.

Bu durumda, “692 Dönem Net Kârı veya Zararı” hesabının borçlandırılarak kapatılması karşılığında, bir bilanço hesabı olan “590 Dönem Net Kârı” hesabına alacak kaydedilir.

Yani dönemin kârı, sonuç hesabından bir öz kaynak hesabına aktarılarak dönem sonu bilançosunda görülmesi sağlanır. Bu hesaptaki kalan, yeni yılın açılış maddesinde “570 Geçmiş Yıllar Kârları” hesabına devredilir.

Vergi Kanunlarında yer alan hükümlere istinaden vergilendirilmesi gereken kârların, sermayeye eklenmesi veya özel fon hesabına alınması ve yasada belirlenen süre içinde (beş yıl) bu hesaptan çekilmemesi halinde vergilendirme yapılmamaktadır.

Ancak yasada belirlenen süre içerisinde ya da yasal olarak işletmeden çekilmesi yasaklanan kârların, işletmeden çekilmesi veya başka bir hesaba nakledilmesi hâlinde bu işlemlerin yapıldığı yılın kazancı sayılmaktadır.

Bu kârların (enflasyon düzeltmesi uygulamasındaki, pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları gibi) herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulabilmektedir. (Dündar, 2011)

Bu kapsamda, dönem sonu işlemleri açısından Vergi Kanunlarındaki hükümlerden yararlanılarak beyan dışı bırakılan bu tutarların işletmeden çekilmesi ya da Vergi Kanunları uyarınca çekilmiş sayılması hâlinde bu tutarlar için yine öngörülen düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekir.

Vergi Kanunlarındaki yararlandırıcı hükümlerden yararlanarak sermayeye eklenen bu farklar, sermayenin azaltılması, işletmenin tasfiye edilmesi veya başka bir hesaba nakledilmesi
hâlinde işletmeden çekilmiş kabul edilmektedir.

Bu nedenle, bu işlemlerin yapıldığı dönemde hem Kurumlar Vergisi hem de tevkifat açısından yapılması gereken yükümlülüklerin yerine getirilmesi hukuken zorunludur. (Dündar, 2011)

Bu nedenle, dönem sonu işlemleri sırasında sermayeye eklenen ve vergilendirilmeyen kârların işletmeden çekilmesi konusuna ilişkin işlemlerin bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir.

ÖRNEK

590 kodlu hesabın alacak kalanı takip eden yılın açılış maddesinde ya da ayrı bir yevmiye maddesinde “570 Geçmiş Yıllar Kârları” hesabının alacağına aktarılır.