İyonlaştırıcı Işınlar / Geç ışın zararları
İyonlaştırıcı Işınlar / Geç ışın zararları
Bir kerede 500 rad’a maruz kalan ciltte sonradan en ufak doz bile (güneş ışını gibi) ağır hasarlara sebep olur.
Kronik radyodermitte ciltte spinesellülare epitelyoma gelişebilir.
Gözlere etki:
500 rad bir haftada blefarit (göz kapağı iltihabı) ve konjonktivite neden olur.
Sonrada kornea iltihabı (keratit),
nekroz,
telenjiektazi,
bulbusda ülserasyon,
retraksiyon ve
maruziyet uzarsa lenste bulanıklık gelişir.
Hematopoeze(kan hücresi oluşumuna) etki (kronik) :
Nonspesifiktir.
Aplastik anemi,
lökopeni,
lökositoz.
Kemiğe etki
Nekroz ve spontan fraktürler görülür.
Malign (kötü huylu) tümörler,
osteosarkom,
paranasal sinüslerde,
mastoid çıkıntıda tümörler.
Akciğer kanseri:
Bronşiyal karsinom vb.
Gonadlara(yumurtalık/testis) etki:
Geçici veya sürekli sterilite (kısırlık),
amenore (adet görememe),
oligo veya azospermi (sprem hücresi azlığı veya yokluğu),
fertiliteyi azaltan minimum doz 150 rad’dır.
Kesin tanısı için:
1. Dıştan etki yapan ışınların ölçülmesi, parsiyel ve dozimetri,
2. İç kontaminasyonun ölçülmesi için total ya da parsiyel beden spektrometrisi yapılır.
3. Işın maruziyetine neden olan işlerde çalışanların özel kuruluşlarca sürekli denetimi (hastalık halinde denetim sonuçlarından yararlanılır.