Türkiye’de Mutlak Yoksulluk

Türkiye’de Mutlak Yoksulluk

Ülkemizdeki mutlak yoksulluğu izleyebilmek için iki temel göstergeyi esas alabiliriz:

Birincisi TÜİK tarafından açıklanan mutlak yoksulluk oranlarıdır.

Türkiye’de açlık sınırının altında kalan nüfusun oranı oldukça düşük seviyelerdedir.

Kişi başına günlük harcaması, cari satın alma gücü paritesine göre 1 doların altında kalan fert bulunmamaktadır.

Mutlak yoksullukta eşik 2,15 dolar olarak alındığında ise 2015 yılında yoksul fert oranı %0,06 seviyesine kadar gerilemiştir.

İkincisi ise açlık sınırı yaklaşımıdır.

TÜİK’in çalışmalarında açlık sınırını bir kişi için günlük 2.100 kaloriyi elde edebilmek için gerekli 80 maddelik gıda sepetinin maliyeti olarak belirlenmiştir (gıda yoksulluk sınırı).

Bir diğer tanım da gıda harcamalarının yanında eğitim, sağlık, ulaşım vb. harcamaların da katıldığı gıda ve gıda dışı yoksulluk oranıdır.

2009 yılında Türkiye’de fertlerin yaklaşık %0,48’i, bir başka ifadeyle 339 bin kişi, sadece gıda harcamalarını içeren açlık sınırının altında gelire sahiptir.

Gıda ve gıda dışı harcamalar birlikte dikkate alındığında, 2009 yılında yoksulluk oranı %18,08 seviyesindedir.

Bu oranın yaklaşık 13 milyon kişiye karşılık gelmesi, Türkiye’de mutlak yoksulluğun yüksek seviyelerde olduğunu göstermektedir.

TÜİK harcamaya dayalı yoksulluk sınırı esaslı yoksulluk göstergelerini artık hesaplamadığı için günümüzde bu oranların hangi seviyelerde gerçekleştiğini değerlendirmek mümkün değildir.

Bir kişinin yaşamını devam ettirebilmesi için alması gerekli temel gıda maddelerinden oluşan sepetin maliyeti açlık sınırı, iyi beslenme yanında ihtiyaç duyduğu giyim, barınma, ulaştırma, haberleşme gibi temel gereksinimlerini karşılayabilmesi için gerekli olan tüm mal ve hizmetleri satın alabilmesinin maliyeti de yoksulluk
sınırı olarak tanımlanır.

Bu sınırlar Hanehalkı Bütçe Anketi verilerine bağlı olarak tanımlanır.

Dünya Bankası ise Türkiye üst-orta gelir grubunda olduğu için yoksulluk sınırını 5,50 $ olarak almaktadır.

Buna göre, 2002 yılında 20,7 milyon olan yoksulların sayısı 2016 yılında 9.9 milyona gerilemiş; yoksulluk oranı da %31,8’den %7,8’e düşmüştür.