TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN YAPISI (4)

Şube-Dışı İşlemler ve İnternet Bankacılığı

2002-2017 döneminde, kredi kartı sayısı, yaklaşık olarak 35 milyondan 58 milyona çıkmıştır.

Aynı dönemde banka kartı sayısı 16 milyondan  117 milyona, POS cihazı sayısı 500 binden 1,7 milyona yükselmiştir.

2017 yılı sonunda ATM sayısı 48 bin, banka kartı ve kredi kartı ile yapılan işlem hacmi ise 338 milyar dolardır.

Banka kartı ve kredi kartıyla yapılan işlem hacminin GSYH’ya oranı ise %46 olmuştur.

Sadece kredi kartları ile yapılan işlem hacminin artış hızı yıllık %10’dur.

Şube-dışı işlemlerde ve şube-dışı işlemleri destekleyen teknik altyapıda ciddi ilerlemeler sağlanmıştır.

2000’li yıllardan sonra internet bankacılığı oldukça hızlı gelişmekte, bankacılık işlemlerinin büyük bir kısmının artık şube dışından gerçekleştirilmektedir.

Temmuz-Eylül 2018 döneminde, toplam (bireysel ve kurumsal) aktif dijital bankacılık müşteri sayısı 41 milyon 580 bin kişidir.

Bu sayının yaklaşık 5 milyon kişisi sadece internet bankacılığı işlemi yaparken, yaklaşık 29 milyonusadece mobil bankacılık işlemi yapmıştır.

Hem internet hem mobil bankacılık işlemi yapan kullanıcı sayısı ise 7 milyon 808 bin kişidir. Aktif dijital bankacılık müşteri sayısının %90’dan fazlasının bireysel müşteridir.

Dijital bankacılık işlem hacminin GSYH’ya oranı %130’un üzerine çıkmıştır.

Türk ve AB Bankacılık Sektörlerinin Karşılaştırması

Türk bankacılık sektörünün temel büyüklükleri Avrupa Birliği (AB) ortalaması ile kıyaslandığında, aradaki nitelik ve nicelik farkı giderek azalma eğiliminde olsa da açığın hâlâ büyük olduğu anlaşılmaktadır.

Nitekim Türk bankacılık sektörü 2016 yılı itibarıyla 736 milyar Avroluk aktif büyüklüğü ile AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında 13’üncü sırada yer almaktadır.

Türkiye’deki banka aktiflerinin GSYH’ya oranı %105 ile AB ortalamasının yaklaşık üçte biri kadardır.

Yine, kredilerin GSYH’ye oranı bakımından AB ortalamasının %42’sine, mevduatların GSYH’ye oranı açısından ise %38’ine karşılık gelmektedir.

Bankacılık sektörünün en temel iki kalemi olan mevduatlar ile kredilerin oranlarında Türkiye daha avantajlı duruma gelmiştir.

Buna göre, sektörün pasifleri (kaynakları) içerisinde mevduatların payı AB ülkelerinde ortalama olarak %51 düzeyinde iken, Türkiye’de %53’tür.

Kredilerin aktifler (alacaklar) içerisindeki payı AB’de %55 iken, Türkiye’de bu oran %64 gibi oldukça yüksek seviyededir.

Aynı şekilde, öz kaynakların aktiflere oranı da Türkiye’de %11 ile AB ortalaması olan %8’in üzerindedir.

Diğer yandan, Türkiye’de ortalama bir banka personeli AB ülkeleri ortalamasının iki katından fazla, ortalama bir banka şubesi ise 2,4 katı kişiye hizmet vermektedir.

Dolayısıyla, Türkiye’de hem personel başına hem de şube başına hizmet verilen kişi sayısı AB ortalamasının oldukça üzerindedir.