ÖLÇME, SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞI

Hakkında

Ulusal ölçekte yıllık ortalama 10 milyonun üzerinde adaya sınav hizmeti sunan ve yaptığı sınav sayısı ile hizmet verdiği aday kitlesinin büyüklüğü bakımından dünyanın önde gelen kurumlarından biri olan ÖSYM, uyguladığı sınavlarda geçerli, güvenilir ve adil ölçme, seçme ve yerleştirme yapan kurum olma misyonu ile yoluna devam etmektedir.

Kurumun temel felsefesi; kendini sürekli yenileyerek ve değişime hızla uyum sağlayarak, tüm çalışmalarını bilimsel yöntemler doğrultusunda planlayıp, geçerli, güvenilir ve adil bir ölçme ve değerlendirme sistemi oluşturmaktır. Herkes için her yerde olmak, engeli, sağlık sorunu ve özel durumu bulunan adaylara bulundukları ilde hizmet verebilmek, sınav süreçlerinde yenilikçi olmak, hesap verebilir olmak ve toplum nezdindeki güvenilirliği sürdürmeyi var oluş nedeninin temel ilkeleri olarak gören ÖSYM, bu amaçla tüm paydaşları ile birlikte ekip anlayışıyla çalışmalarını sürdürmektedir.

Tarihçe

Üniversiteler, 1960’lı yıllara gelinceye kadar lise mezunlarının ancak bir kısmını sınavsız olarak kabul etmiştir. Bu yıllardan itibaren kontenjanlarını aşan bir taleple karşılaşan fakülteler seçme işini, genellikle şu yollardan birini izleyerek gerçekleştirmiştir.

• Başvuru sırasına göre ihtiyaç kadar adayı kabul etmek
• Fakültede verilen eğitimin niteliğini dikkate alarak liselerin fen ya da edebiyat kolu mezunlarını kabul etmek
• Başvuranları lise bitirme derecesine göre sıralayarak bu sıraya göre öğrenci almak

Lise mezunlarının artması ve lise dengi okul mezunlarına da yükseköğretime başvuru hakkı verilmesiyle birlikte, yukarıda özetlenen öğrenci seçme yöntemleri ihtiyaca cevap veremez duruma gelmiş; fakülteler kendi amaçlarına uygun giriş sınavları düzenlemeye başlamıştır. Öğrenciler, sınavlara katılabilmek için ülke içerisinde şehirden şehire koşuşturmak zorunda kalmış; aynı gün ve saatlere rastlayabilen sınavlardan birine katılıp diğerine katılamama durumu, adaylar ve velileri arasında önemli şikâyetlere yol açmıştır. 1960’lı yıllardan itibaren bazı üniversiteler önce kendileri için giriş sınavları düzenlemeye başlamış; sonrasında ise bazı üniversiteler birlikte hareket etme yoluna gitmiştir.

Aday sayısındaki artış, sınavlarda çok sorulu ve objektif testlerin hazırlanmasını, başvuru, puanlama, seçme ve yerleştirme, sonuçları bildirme gibi işlemlerde bilişim yöntem ve araçlarından yararlanılmasını gerektirmiştir. 1974 yılında, Üniversitelerarası Kurul, üniversiteye giriş sınavlarının tek merkezden yapılmasına karar vererek 19 Kasım 1974 tarihinde Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezini (ÜSYM) kurmuştur. Üniversitelere öğrenci seçme ve yerleştirme işlemleri, 1981 yılına kadar bu merkez tarafından yürütülmüştür.

ÜSYM, 1981 yılında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 10. ve 45. maddeleriyle Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) adı ile Yükseköğretim Kurulunun bir alt kuruluşu hâline dönüştürülmüştür.

03/03/2011 tarihli ve 27863 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 17/02/2011 tarihli ve 6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Hizmetleri Hakkında Kanun ile Ölçme, Seçme ve Yerleştirme MerkeziBaşkanlığı (ÖSYM) adını alan Kurum, 6114 sayılı Kanun ve 15 Temmuz 2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereğince; mezkûr Kanun, Kararname ve ilgili diğer mevzuatla verilen görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak üzere yetkilendirilmiş, kamu tüzel kişiliğine, idari ve mali özerkliğe sahip, Yükseköğretim Kurulu ile ilgili, merkezi Ankara’da bulunan özel bütçeli bir kuruluş halini almıştır.

Dünyada ortaöğretimden yükseköğretime geçiş ile ilgili farklı uygulamalar bulunmaktadır. Ülkemizde de üniversiteye giriş sisteminde tarihsel süreç içinde değişiklikler ile sistem geliştirilmiş ve 2017 yılında üniversiteye giriş sistemine son şekli verilmiştir.

Başkanlığımız yukarıda söz edildiği üzere, kuruluşunda üniversitelere öğrenci seçme görevini yürütürken, tarihsel gelişime ve Türkiye’nin ihtiyaçlarına göre 1981 yılından itibaren eklenen yeni sınavlarla her yıl yaklaşık 50 sınavın gerçekleştirildiği bir kuruma dönüştürülmüştür. Bu sınavlardan bazılarına aşağıda yer verilmiştir.

• Adalet Bakanlığı Sınavları (Adli Yargı-İdari Yargı)
• Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES)
• Dikey Geçiş Sınavı (DGS)
• Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (YDS)
• Elektronik Yabancı Dil Sınavı (e-YDS)
• İçişleri Bakanlığı Kaymakam Adaylığı Sınavı
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü İş Yeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı (İSG)
• Kamu Personel Seçme Sınavı (Lisans – Öğretmenlik Alan Bilgisi – Ön Lisans –Ortaöğretim) (KPSS)
• Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlarına Yönetici Seçme Sınav (MEB-EKYS)
• Milli Savunma Üniversitesi Askeri Öğrenci Aday Belirleme Sınavı (MSÜ)
• Sayıştay Başkanlığı Denetçi Yardımcılığı Adaylığı Eleme Sınavı
• Tıp Doktorluğu Alanında Yurtdışı Yükseköğretim Diploma Denkliği İçin Seviye Tespit Sınavı
• Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (TUS)
• Tıpta Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (YDUS)
• Yükseköğretim Kurumları Yabancı Dil Sınavı (YÖKDİL)

ÖSYM MİSYON, VİZYON VE TEMEL DEĞERLERİ

Misyon

Uyguladığı sınavlarda geçerli, güvenilir ve adil ölçme, seçme ve yerleştirme yapan bir kurum olmaktır.

Vizyon

Ölçme, seçme ve yerleştirme süreçlerini, uluslararası standartlarda yürüten bir sınav merkezi olmaktır.

Temel Değerler

• Geçerli, güvenilir ve adil ölçme ve değerlendirme gerçekleştirmek
• Herkes için her yerde olmak
• Engeli, sağlık sorunu ve özel durumu bulunan adaylara bulundukları yerde hizmet vermek
• Sınav süreçlerinde yenilikçi olmak
• Hesap verebilir olmak