İslam hukukunun kaynakları

İslam hukukunun kaynakları

İslam hukukunun kaynaklarına kısaca bakmakta yarar vardır (Kalabalık 2018: 158-159; Sümer 2018: 19-20):

Kuran:

İslam dinin kutsal kitabıdır.

Yaratıcı ile kulları arasındaki ilişkileri düzenlemenin yanında kişilerle kişiler arasındaki ilişkileri de düzenlemektedir.

Bunlar, hukuk kurallarıdır ve daha çok özel hukuka ilişkindir.

Bu çerçevede Kuran’da, örneğin miras hukukuna, aile hukukuna ilişkin düzenlemelere yer verildiği görülmektedir.

Sünnet:

Bu sözcük Arapçada, yol anlamına gelmektedir.

Daha özgül anlamda kullanıldığında ise İslam dininin peygamberi olan Hz. Muhammet’ten nakledilen, söz (kavl), davranış veya takrir, tasviptir.

Sünnet, üçe ayrılarak incelenir.

Hz. Muhammet’in;

sözle koyduğu kurallara kavli sünnet,

yaptığı bir iş veya fiil ile koyduğu kurallara fiili sünnet,

birinin bir iş yaptığını görüp de engellemediği, bir şeyin yapıldığını duyup da susmak suretiyle koymuş olduğu kurallara takriri sünnet denir.

Sünnet Kuran’dan sonra, İslam hukukunun ikinci kaynağıdır.

Sünnet, esas iti bariyle, Kuran’a dayanmakta ve onu açıklamaktadır.

İcma:

Belli bir dönemde yaşayan İslam hukuk âlimlerinin bir mesele hakkında aynı düşünceyi paylaşmaları anlamına gelmektedir.

Bir çeşit içtihattır.

Ancak tüm İslam âlimlerinin aynı yönde içtihat etmelerinden dolayı icmayı içtihadı birleştirme kararına benzetmek yerinde olabilir.

Dolayısıyla tüm İslam hukukçularını bağlar.

Kıyas:

Kuran sünnet ve icma ile varılan kuralın yeni ve benzer ve hakkında bir hüküm bulunmayan bir meseleye benzetme yoluyla uygulanmasıdır.