HUKUKTA YAPTIRIM

HUKUKTA YAPTIRIM

Toplumsal düzeni sağlayan hukukun en belirgin özelliklerinden biri, yaptırımdır.

Hukukta yaptırım, zorlama (cebir) ve ceza şeklinde ortaya çıkar.

Hukukta söz konusu olan zorlama herhangi bir zorlama değil,

hukuk kuralının ihlal edilmesine tepki olarak gösterilen ve hukuk düzenince öngörülen ve düzenlenen bir zorlamadır.

Hukukun zorlayıcılık özelliği, kendisine uygun davranılmasının zorla gerçekleştirilmesi yoluyla kendini ortaya koymaktadır.

Yaptırıma bağlı olma, hukuk kurallarının en ayırt edici özelliklerinden biridir.

Hukuk bir yandan kişilere hak ve yetkiler tanırken diğer yandan da ödevler

, yükümlülükler getirmektedir.

Bu husus anayasada

“Herkes, kişiliğine bağlı dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez, temel hak ve hürriyetlere sahiptir.

Temel hak ve hürriyetler kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını ihtiva eder.”

(m. 12) şeklinde ifade edilerek hak ve yetkilerle ödev ve sorumlulukların karşılıklı olduğu kabul edilmiştir.

Kişiyi ödevlerini yapmaya, sorumluluklarını yerine getirmeye zorlayan araçlara yaptırım denir (Kalabalık 2018: 44-45).