Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi

Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi

Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Türkiye ve Kazakistan Cumhuriyetlerinin uluslararası, özerk statüye sahip, ortak devlet üniversitesidir.

Üniversitenin temelleri, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan NAZARBAYEV’in 6 Haziran 1991 tarihli kararıyla, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından kısa bir süre önce Türkistan Devlet Üniversitesi olarak atılmış ve üniversitenin temel görevi, “Orta Asya’nın tarihî ilim ve kültür merkezi olan Türkistan şehrini kalkındırmak” olarak belirlenmiştir.

Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nursultan NAZARBAYEV ile Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Süleyman DEMİREL arasında, 29 Nisan-1 Mayıs 1992 tarihinde gerçekleşen Almata zirvesinde yayımlanan “Ortak Bildiri” ve 1 Mayıs 1992’de iki ülke arasında imzalanan “Eğitim, Bilim, Kültür ve Spor Alanlarında İşbirliği Anlaşması” ile, Türkistan Devlet Üniversitesinin iki ülkenin ortak üniversitesi hâline getirilmesi kararı alınmış ve konuyla ilgili Mutabakat Zaptı, 28 Eylül 1992’de Ankara’da imzalanmıştır.

İki ülke Hükümetleri arasında, “Türkistan Şehrinde Uluslararası Hoca Ahmet Yesevi Türk-Kazak Üniversitesi Kurulmasına Dair Anlaşma” ise, 31 Ekim 1992’de Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirvesi’nde Ankara’da imzalanmıştır. Anlaşma, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 29 Nisan 1993 tarih 3904 sayılı Kanun ile onaylanmış ve Resmi Gazete’nin 4 Mayıs 1993 tarih ve 21571 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Anlaşma uyarınca hazırlanan İşbirliği Sözleşmesi ve Eki Tüzük, 30 Haziran 1993’te Almata’da imzalanmıştır. İşbirliği Sözleşmesi ve Tüzüğün T.C. Bakanlar Kurulu tarafından 24 Eylül 1993 tarih 93/4848 sayılı karar ile onaylanması ve 15 Ekim 1993 tarih 21729 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmasını müteakip, Üniversitenin kuruluşu tamamlanarak yönetimi Mütevelli Heyetine devredilmiştir.

Üniversitenin ilk Mütevelli Heyet Başkanlığına, 18.10.1993’te Başbakan Başdanışmanı Namık Kemal ZEYBEK atanmıştır. 17.05.1999 tarihinde ikinci kez bu göreve atanan ZEYBEK, 20.07.2006 tarihine kadar görevini sürdürmüş ve yerini 20.07.2006 tarihinde Em. Org. Çetin DOĞAN’a bırakmıştır. Mütevelli Heyet Başkanlığını, 08.03.2008 tarihinde Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi ve AKDTYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Prof. Dr. Osman HORATA devralmıştır. HORATA’nın görev süresinin dolmasının ardından 09.05.2015 tarihinde Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Musa YILDIZ Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığına atanmıştır. 22.05.2020 tarihinde Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığına Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhittin ŞİMŞEK atanmıştır.

Tüzük gereği Üniversite Rektörü Kazakistan Cumhuriyeti, Rektör Vekili (Eş Rektör) ise Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Öğretim Kurulu tarafından atanmaktadır. Şu an Üniversitenin Rektörlüğünü Prof. Dr. Bolatbek   Abdrassilov, Rektör Vekilliğini (Eş Rektör) ise Prof. Dr. Cengiz Tomar  yürütmektedir.

Üniversitenin iki ülke arasında ortak ve uluslararası bir öğrenim kurumu hâline gelmesinden sonra, Ahmet Yesevi Üniversitesi adına öğrenci alımı 1994-1995 Öğretim Yılında başlamış ve bu çerçevede Türkiye’den ve diğer Türk devlet ve Topluluklarından öğrenciler Kazakistan’a gönderilmiştir. Ahmet Yesevi Üniversitesinde, bugün 10  fakülte ve 1 yüksekokulda 12 binden fazla öğrenci öğrenim görmekte ve 900’ü aşkın akademik personel görev yapmaktadır.

Üniversitenin merkez yerleşkesi, Güney Kazakistan’daki Türkistan Şehrinde 300 hektarlık bir arazi üzerine kurulmuştur. Merkez yerleşke dışında, Türkistan ve Kentav şehirlerinde de eğitim binaları bulunmaktadır. 1993 yılında Çimkent Pedagoji Enstitüsü; 1999 yılında da Taraz Enstitüsü Üniversitemize bağlanmıştır. 2009 yılında da, Çimkent’teki Güney Kazakistan Tıp Akademisi öğrencilerinin mezun oluncaya kadar eğitimlerini üniversitemizde tamamlamaları kabul edilmiştir. 2008-2009 ders yılından itibaren ise Mütevelli Heyet kararıyla, Çimkent ve Taraz Enstitülerine Ahmet Yesevi Üniversitesi adına öğrenci alımı durdurulmuş ve bu enstitüler Kazakistan Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığına devredilmiştir.