Franchising ve İşletme Satın Alma İle İlgili Soru Ve Cevaplar

Franchising Kavramı ve Tanımı

Girişimciliğin ekonomik kalkınma sürecinde yeni değer yaratması boyutunu ilk defa vurgulayan kişi kimdir?
Girişimciliğin, ekonomik kalkınma sürecinde yeni değer yaratması boyutunu ise ilk defa vurgulayan kişi, bir ekonomist olan Joseph A.Schumpeter’dir.

Schumpeter yapmış olduğu girişimcilik tanımında hangi konulara ağırlık vermiştir?
Schumpeter’in yapmış olduğu tanımlamada, girişimcilik sürecinde teknolojik buluşların ve özellikle yenilik konusunun yeri ağırlıklı bir şekilde vurgulanmıştır.

Özellikle hangi sektörde faaliyet gösteren işletmeler franchising yöntemi ile büyümektedir?
Perakende sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin franchising yön temi ile büyüdüğü ifade edilebilir.

Franchising nedir?
Franchising, belli bir ürüne,
hizmete ya da sürece sahip bir işletmenin (franchisor),
bir başka işletmeye (franchisee) belli bir süre için gerekli ödemeleri yapması ve
ilgili koşulları sağlaması şartıyla söz konusu ürün,
hizmet ya da süreci kullanma iznini verdiği bir anlaşmadır.

Franchisor ve franchisee nedir?
Anlaşma dahilinde, franchising veren işletme (franchisor), alan işletmeye (franchisee) belli bir coğrafi bölge dahilinde kendisini kanıtlamış olan bir iş sistemini kullanma izni vermektedir.

Franchisor ve franchisee’nin sorumlulukları nelerdir?
Anlaşmanın kapsamı işin yapısına, franchisor’un amaçlarına ve örgüt kültürüne göre değişebilmektedir.
İş modeline ve sistemine franchisor sahiptir ancak belli bir ödeme karşılığında franchisee’nin bu iş modelini ve sistemini kullanmasına izin vermektedir.
Ayrıca franchisor, franchisee’yi ulusal tanıtım faaliyetleri, personelin eğitimi ve yönetimi, ürün, hizmet ve sistem geliştirme konularında desteklemektedir. Franchisee ise genellikle elde ettiği kârın belli bir yüzdesini franchisor’a ödemekle yükümlüdür.

Franchise anlaşmasına konu olabilecek unsurlar nelerdir?
1. Mevcut bir pazara ve belli bir imaja sahip ürünler ve hizmetler
2. Patentli bir formül ya da tasarım
3. Ticari isimler ve ticari markalar
4. Finansal getirilerin denetimi için finansal yönetim sistemi
5. Alanında uzman kişilerden alınacak yönetim desteği
6. Reklam ve satın alma faaliyetlerinde ölçek ekonomilerinden yararlanma
7. Genel merkez tarafından sunulan faydalar
8. Test edilmiş bir iş modelidir.

Franchisee açısından franchising’in yararları nelerdir?
Ürünün ve hizmetin tanınırlığı, yönetim uzmanlığı, finansal destek, operasyonel ve yapısal denetim, pazara ilişkin bilgi birikimidir.

Franchisor açısından franchising’in yararları nelerdir?
Büyüme riskinin azaltılması, maliyet üstünlükleri,

Franchising anlaşmalarının getirebileceği olumsuzluklar nelerdir?
Kısıtlamalar, kârın paylaşılması ve maliyetlerdir.

Franchising anlaşmasına konu olabilecek maliyetler nelerdir?
Franchise giriş ödemesi, sigorta, açılış ürün stokları, genel giderler, ücretler, muhasebe işlemleri, yasal ve profesyonel ödemeler, yasal izinler ve sertifikalardır.

Franchising anlaşmalarının sona erme nedenleri nelerdir?
Yerine getirilmeyen taahhütler ve gerçekçi olmayan beklentiler nedeniyle franchising anlaşmaları sona erebilmektedir.

ABD içinde gerçekleştirilen franchise yatırımlarının yüzde kaçı 5 yılın sonunda yaşamlarına devam etmektedir?
International Franchise Association (IFA)’nın yapmış olduğu çalışmalara göre, ABD içerisinde gerçekleştirilen franchise yatırımlarının %97’si beş yılın sonunda yaşamlarına devam etmektedirler.

Franchise Seçimi ve Potansiyel Franchise’ın Araştırılması

Potansiyel franchisee adayının franchisor hakkında bilgi toplamada kullanabileceği kaynaklar nelerdir?
franchisee adayı farklı kaynaklardan franchisor hakkında bilgi toplayabilir.
Bilgi toplanabilecek kaynaklar arasında
(1) bağımsız, üçüncü parti bilgi kaynakları,
(2) franchisor’ın kendisi ve
(3) mevcut ve eski franchisee’ler sayılabilir.

Türkiye’de franchising sistemi ile işini kurmak isteyenlere destek olan kuruluş hangisidir?
Türkiye’de UFRAD – Franchising Derneği franchising sistemi ile işini kurmak isteyen girişimcilere destek olmaktadır.

Mevcut Bir İşletmenin Satın Alınması

ABD verilerine göre yılda kaç işletme alınıp satılmaktadır?
ABD’de tipik olarak yılda 500.000 işletme alınıp satılmaktadır.

İşletme satın alma sürecinin ilk kuralı nedir?
ilk bakışta çok iyi görünen satın alma fırsatları, tam bir felaketle sonuçlanabilir.
İşletme satın alma sürecinin ilk kuralı “Anlaşmaya varmak için acele etmemek”tir.
Bu süreçte kestirme ve kısa yolların tercih edilmesi girişimciyi sıklıkla kötü sürprizlerle karşı karşıya bırakacaktır.

Halen faaliyetlerini sürdürmekte olan bir işletmenin satın alınmasının girişimciye sağlayabileceği üstünlükler nelerdir?
Görece düşük risk,
olası konum üstünlüğü,
yerleşmiş çalışan ve tedarikçi yapısı,
çalışan ekipmanlar ve bilinen üretim kapasitesi,
mevcut stoklar ve ticari itibar,
önceki sahip ya da sahiplerin tecrübeleri,
finansman kolaylığı girişimcinin sağlayabileceği üstünlüklerdir.

Mevcut bir işletmenin satın alınmasının girişimci açısından riskleri nelerdir?
Düşük performans, girişimcinin kendine duyduğu aşırı güven, önemli çalışanların kaybı, aşırı değerlenmiş işletme girişimci açısından risk yaratan unsurlardır.

Satın alma sürecinde girişimcinin dikkat etmesi gereken konular nelerdir?
satın alma sürecinde girişimcinin acele etmemesi ve karşısına çıkan seçenekleri son derece dikkatli bir şekilde analiz etmesi girişimin başarısı için çok önemlidir. Satın alınması düşünülen işletmenin dışından analize başlayıp, işletmenin içine doğru genişleyen detaylı bir çalışma gerçekleştirilmelidir.
Bu çalışmaların sonucunda girişimci öncelikle işletmenin satılmasının ardında yatan gerçek nedenleri tespit etmeye çalışmalıdır.
Çünkü satışı gerçekleştiren kişi her zaman gerekçeleri açık ve doğru bir şekilde paylaşmayabilir.
Girişimci ilk aşamada öncelikle işletme ile ilgili bulabildiği kadar dış kaynaklı bilgiye erişmelidir.
Sonrasında ise işletmenin içerisine yönelip, finansal kayıtları incelemeli, çalışanlardan ve işletmenin mevcut sahibinden bilgiler almalıdır.
Dış kaynaklı bilgilere erişim söz konusu olduğunda, girişimci, satın almayı düşündüğü işletme ile ilgili olarak müşterilerle ve
işletmenin halen iş yaptığı tedarikçilerle görüşebilir.
Bunun dışında girişimci, işletme ile ilgili medyada çıkan haberleri ve yazıları takip edebilir.