Elton Mayo ve Hawthorne Araştırmaları

Elton Mayo ve Hawthorne Araştırmaları – 4

Çok fazla çalışmak istememelerinin nedeni, gerçekleştirdikleri üretim miktarı karşılığında elde ettikleri ücreti yetersiz bulmalarından kaynaklanmaktadır.
Çok az çalışmak istememelerinin nedeni ise, işletme yönetimine karşı dürüst olmak istemelerinden kaynaklanmaktadır.
Mayo ve ekibi, işletme yönetimi tarafından üzerinde çalışılarak gerçekleştirilen görev dağılımının, hedeflenen çıktı miktarına ulaşmada herhangi bir katkısının bulunmadığını belirtmekte ve bunun nedenini de, gerçekleştirilen çıktı miktarında biçimsel olmayan grupların önemli rol oynamasına bağlamaktadır.

Hawthorne araştırmalarının çarpıcı yanı, biçimsel olmayan örgütün öneminin keşfedilmesidir.
Ayrıca, örgüt üyeleri açısından çalışma ortamındaki sosyal ilişkilerin önemli olduğu anlaşılmıştır.
Hawthorne araştırmaları, örgüt üyelerinin davranışlarından yola çıkarak Mayo’nun “ayaktakımı hipotezi” olarak adlandırdığı faydacı (pragmatic) düşüncenin (her birey kendi çıkar maksimizasyonu için çalışır) yanlış olduğunu kanıtlamıştır.

Yapılan araştırmalar doğrultusunda işletme etiğiyle ilgili önemli bir sonuca ulaşılmıştır. Şöyle ki; toplumu ayakta tutan fedakârlık, kıymet bilme, özveride bulunma gibi geleneksel değer yargılarının işletme bünyesinde yok olmaması için “işbirliği ortamının gerçekleştirilmesi” gerekmektedir.
Mayo’ya göre, işletme yönetimin önemli görevlerinden birisi de, doğal bir işbirliği ortamının gerçekleşmesine katkıda bulunmak ve böylece toplumsal değerlerin çalışma yaşamında yok olmasını önlemektir.

Mayo günümüzde topluma ve aileye olan geleneksel bağlılığın gittikçe azaldığını ve bu bağlamda, işletmeye olan bağlılığın öneminin arttığını söylemektedir.
Başka deyişle, bireye yaşamında artık toplum ve aile değil, örgütler destek olmaktadırlar.
Çalışma grubu üyelerinin kaynaştırılmasında işletme yönetimi tarafından üstlenilen rolün öneminin anlaşılmasından sonra, grup üyeleri arasındaki rekabet, çatışma ve anlaşmazlıkların giderilebileceği vurgulanmaktadır.

Hawthorne araştırma projesinin tamamlanmasından sonra Mayo, doğal bir işbirliği ortamının sosyal taraflar arasında nasıl gerçekleştirilebileceği konusu üzerinde çalışmıştır.
Mayo, günümüzde aileye ve topluma olan geleneksel bağlılığın gittikçe azaldığını, ancak işletmeye olan bağlılığın öneminin arttığını ve bireye yaşamında aile ve toplumdan çok, çalıştığı işletmenin destek olduğunu söylemektedir.

Bu bağlamda, toplumu ayakta tutan fedakarlık, kıymet bilme, özveride bulunma gibi geleneksel değer yargılarının işletme bünyesinde yok olmaması için sosyal  taraflar arasında “işbirliğinin önemi” vurgulanmaktadır.
Mayo’nun liderliğinde gerçekleştirilen Hawthorne Araştırmaları doğrultusunda elde edilen sonuçlar, yöneticiler ile akademisyenler üzerinde olağanüstü bir etki yaratmıştır.

Şöyle ki; işletmede insan unsurunun ve biçimsel olmayan örgütün önemi keşfedilmiştir.
Ayrıca Mayo, aşağıdan yukarıya doğru bir iletişimin önemli olduğunu da vurgulamaktadır.